Nymphomaniac: Volume I (2013)
Lars von Trier
Το Νymphomaniac του Τρίερ είναι μια ταινία υπαινιχτική. Περισσότερο ένα έργο για τη μελαγχολία, που δεν αφήνει περιθώρια διαφυγής, παρά ένα έργο για τη σωματική επιθυμία, όπως υπονοούν ο τίτλος και η πονηρή καμπάνια της, η ταινία κρύβει μια δεύτερη ιστορία, πιο βαριά απ αυτήν που δείχνει να αφηγείται. Κοινός τόπος στο σινεμά του Λαρς Φον Τρίερ, η ανάγκη για λύτρωση. Οι ήρωες του, σε ταινίες όπως το Στοιχείο του εγκλήματος, Χορεύοντας στο σκοτάδι και Δαμάζοντας τα κύματα, είναι άτομα με εσωτερική ζωή, τα οποία, αρχετυπικά στην απεικόνισή τους, επιδιώκουν την κάθαρση. Η κάθαρση αυτή, φυσικά, δε θα επέλθει παρά μέσα από τον φόβο και τον πόνο. Πρόκειται δηλαδή για μια αναζήτηση πάντα επώδυνη.
Ενδεικτικό είναι ότι σε συνέντευξή του, ο Πέδρο Αλμοδόβαρ, άσκησε κριτική στη συγκεκριμένη τάση του Τρίερ, να θεωρεί πως ο παράδεισος δεν είναι δυνατόν να κατακτηθεί αν πρώτα το άτομο δεν περάσει μέσα από το κακό. Επί της ουσίας, ωστόσο, ο παράδεισος σε όλες τις θρησκείες του κόσμου, νοείται σαν ανταμοιβή, σαν επιβράβευση, άρα ως έννοια, προϋποθέτει την οδύνη. Στο σινεμά του Τρίερ, ο πόνος που βιώνουν τα πρόσωπα δεν επέρχεται ως τιμωρία, αντίθετα αποτελεί ενσυνείδητη επιλογή τους, τίμημα της ιδιοσυγκρασίας τους και γι’ αυτό ανυψώνεται σε επικές διαστάσεις.
Τι ζητάει η φαινομενικά ενοχική Τζο, η «νυμφομανής» του τίτλου; (Ο όρος φυσικά χρησιμοποιείται εντελώς προσχηματικά, όπως και η δομή της πορνογραφικής ιστορίας —π.χ η χρήση αρχικών αντί ονομάτων στους χαρακτήρες, μια αφηγηματική τακτική που φέρνει στο νου την Ιστορία της Ο και άλλα έργα ερωτικής λογοτεχνίας). Μάλλον όχι τη χαρά πάντως, ούτε την επιβεβαίωση. Η Τζο έχει συλλάβει το παράλογο, το μάταιο της καθημερινότητας. «Θα κερδίσεις πιο πολλά με το να πιστέψεις την ιστορία μου ή με το να μην την πιστέψεις;» ρωτάει σε χαρακτηριστική σκηνή. Ερώτημα που δείχνει να απευθύνει στον θεατή κι ο ίδιος ο Τρίερ.
