Η δοξολογία των αγγέλων στο Κατά Λουκάν Ευαγγέλιο προσφέρει αδαπάνως το θείο εκείνο αρχέτυπο στο οποίο τείνει κάθε ανθρώπινη δοξολογία.
Ι. A Venetian Christmas
Archiv
Με έργα των Giovanni Gabrieli και Cipriano de Rore.
Ερμηνεύει το Σύνολο Gabrieli Consort and Players.
Διεύθυνση Paul McCreesh.
Παρά το γεγονός ότι ο συγκεκριμένος δίσκος είναι πλέον διαθέσιμος μόνον σε ηλεκτρονική μορφή (download από τον ιστότοπο της Archiv), δεν μπορούσα παρά να τον συμπεριλάβω στις Χριστουγεννιάτικες επιλογές μου. Ο McCreesh δεν είναι μόνον ένας μουσικός με εξαιρετική ευαισθησία αλλά και με γνώση του λειτουργικού τυπικού, η οποία αποτυπώνεται στην εύρυθμη ροή των επί μέρους έργων και την προσήκουσα εναλλαγή μερών χορωδιακής μουσικής μετά και άνευ συνοδείας αντίστοιχα. Ο δίσκος τελειώνει και κορυφώνεται με ένα από τα αρτιότερα και συνταρακτικότερα έργα της Βενετσιάνικης πολυχορικής πολυφωνίας, το Quem vidistis Pastores του Gabrieli.
ΙΙ. Puer natus est
Harmonia Mundi USA
Με έργα των Thomas Tallis, William Byrd και John Sheppard.
Ερμηνεύει το Φωνητικό Σύνολο Stile Antico.
Ένα από τα καλύτερα φωνητικά σύνολα των δύο τελευταίων δεκαετιών, με πραγματικά ξεχωριστές διακρίσεις και ακόμη πιο ξεχωριστό τόνο και αισθητικό στίγμα, ερμηνεύει χορωδιακά έργα της Τυδωριανής Αγγλίας. Η μερικώς σωζόμενη (ιδιαίτερα αισθητή είναι η απουσία του πρώτου μέρους του Kyrie) αλλά πλέον μεγαλόπρεπη και ακραιφνώς ιεροπρεπής λειτουργία του Tallis, που επιγράφεται Puer natus est, διανθίζεται με μοτέττα του William Byrd από των πρώτο τόμο των Γραδουαλίων, τη συλλογή δηλαδή που φέρει ανάγλυφη την σφραγίδα της επιρροής του Tallis. Ο δίσκος ξεκινά με ένα από τα αρτιότερα μοτέττα του Tallis το Videte miraculum και κλείνει με Verbum Caro του John Sheppard, συνθέτη της πρώιμης Αγγλικής Αναγέννησης με εμφανείς φλαμανδικές επιρροές. Οι εκλεκτές φωνές των Stile Antico ζωοποιούν αυτά τα έργα με το ιδιαίτερο ύφος τους.
III. Seventeenth Century Christmas Eve
Winter & Winter
Ερμηνεύουν το οργανικό σύνολο Bell’ Arte Salzburg και η υψίφωνος Susanne Rydén
Διεύθυνση Annegret Siedel
Μία από τις λιγότερο γνωστές δισκογραφικές δουλειές από γερμανική εταιρία που απευθύνεται σε ένα πολύ συγκεκριμένο κοινό. Μία επιλογή έργων είτε για υψίφωνο και οργανική συνοδεία είτε αμιγώς οργανικών από τον 17ο αι. Οι οικείες μορφές των Buxtehude, Schmelzer και Biber συνυπάρχουν εν πλήρη αρμονία με άλλες, λιγότερο γνωστές, όπως εκείνες των Tunder, Esterhazy, Boeddeker και Fux που παίρνουν ζωή από την ενοειδή και μεστή ερμηνεία του συνόλου Bell’ Arte Salzburg. Η απλότητα της μελωδικής γραμμής αρχικά ξενίζει αλλά στο δεύτερο και το τρίτο άκουσμα αποζημιώνει τον ακροατή για την υπομονή του. Μία συλλογή που θα ανταμείψει μόνον όσους αφεθούν.
IV. Marc- Antoine Charpentier: Pastorale de Noel
Harmonia Mundi
Ερμηνεύει το Σύνολο Les Arts Florissants
Διεύθυνση William Christie
Ο Christie δεν χρειάζεται συστάσεις. Από τις εμβληματικές μορφές του κινήματος της Πρώιμης μουσικής, μάστορας της τέχνης του, δάσκαλος, μουσικός αρχαιοδίφης και ιδρυτής των Les Arts Florissants. Κατανοεί όσο λίγοι την μουσική του 17ου αι. την οποία προικίζει με μία ιδιαίτερη αισθαντικότητα. Το πλούσιο ηχόχρωμα των Les Arts Florissants μας υποβάλλει την ιδέα μίας αισθητικής προσέγγισης του πλούσιου ήχου της διαδοχής των Γάλλων Maitres που ξεκίνησε από έναν Ιταλό τον Jean- Baptiste Lully.
Σε αυτό τον δίσκο μας προσφέρει ένα ποιμενικό μουσικό δράμα και μεταφέροντάς μας στην αυλή του Λουδοβίκου ΙΔ παραμονή των Χριστουγέννων, μας δείχνει μία άλλη όψη του εορτασμού των Γενεσίων του Κυρίου. Η μουσική πειθώ είναι τέτοια που δεν θα μπορούσαμε να αρνηθούμε την προσφορά.
V. Charpentier – Noëls & Christmas Motets
Naxos
Ερμηνεύει το Σύνολο Aradia Ensemble
Διεύθυνση Kevin Mallon
Επιλογή διάφορων χριστουγεννιάτικων έργων του πολυγραφότερου συνθέτη της πρώτης φάσης του Γαλλικού μπαρόκ, κυρίως στη μορφή. Ο Mallon υιοθετεί μία σαφώς λιτότερη ερμηνεία του γαλλικού ρεπερτορίου, η οποία ωστόσο παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Οι δεξιοτεχνικές αξιώσεις των μονωδών υποτάσσονται σιωπηλά στη θρησκευτικότητα του έργου.
VI. Charpentier – Noëls & Christmas Motets vol. II
Naxos
Ερμηνεύει το Σύνολο Aradia Ensemble
Διεύθυνση Kevin Mallon
Η προσέγγιση του Kevin Mallon υπηρετεί καλύτερα τα δύο έργα αυτού του δίσκου. Έργα προορισμένα για Ιησουιτικά καθιδρύματα της τελευταίας δεκαετίας του 17ου αι. με πολύ απλή δομή και ενορχήστρωση Η μουσική αποτύπωση της προσδοκίας των ποιμένων την Άγια Νύχτα αποτελεί ένα από τα ωραιότερα επιτεύγματα του Γαλλικού Μπαρόκ. Ο διάλογος ποιμένων και αγγέλων ήταν μία από τις φιλολογικές συμβάσεις του 17ου αι, οι οποίες απέκτησαν μία διαφορετική διάσταση στα χέρια του Σαρπεντιέ.
VII. Camille Saint Saens: Christmas Oratorio – Felix Mendelssohn Bartholdy: Vom Himmel Hoch
Capriccio
Dresdner Kreuzchor- Dresdner Philarmonie
Διεύθυνση Martin Flaemig
Ένα από τα λιγότερο γνωστά έργα του Σαιν Σανς σε εξαιρετική ηχογράφηση του 1987. Η ερμηνεία της Dresdner Kreuzchor αναπέμπει εκείνον τον ιεροπρεπή τόνο που προσιδιάζει στα λειτουργικά έργα του γαλλικού νεοκλασικισμού. Σε κάθε μέρος του Ορατορίου ακούγονται καθαρά οι απηχήσεις και αναφορές στη μεγάλη γαλλική παράδοση του Μπαρόκ, ιδίως στο έργο των Du Mage, Delalande και Charpentier. Η χορωδιακή καντάτα του Μέντελσον, Vom Himmel Hoch, που συνοδεύει το ορατόριο του Σαιν Σανς είναι ένα από τα καλύτερα δείγματα της γερμανικής χορωδιακής μουσικής του 19 ου αι.
VIII. Heinrich Schutz Christmas Vespers
Archiv
Ερμηνεύει το Σύνολο Gabrieli Consort and Players και η Παιδική Χορωδία του Καθεδρικού της Roskilde
Διεύθυνση Paul McCreesh.
Μονωδοί οι Kristian Olesen, Robert Harre Jones, Charles Pott, Jan Waterfield, James Johnstone και Timothy Roberts.
Ο δίσκος περιέχει την Χριστουγεννιάτικη Ιστορία και το Magnificat του Schutz καθώς και το καλύτερο Warum Toben die Heiden της δισκογραφίας του Schutz. Η ερμηνεία ωφελείται τα μέγιστα από την παρουσία μίας πολυπληθούς χορωδίας, η οποία υπενθυμίζει διαρκώς τον λειτουργικό χαρακτήρα αυτών των έργων και την ανανεωμένη λειτουργία και σημασία της εκκλησιαστικής σύναξης στο πλαίσιο του ώριμου Προτεσταντισμού του 17ου αι. Δικαιώνεται έτσι ο εορταστικός και θριαμβευτικός χαρακτήρας της μουσικής. Εξαίρετη η συμβολή του Robert Harre Jones στον διάλογό του με την χορωδία. Ο Paul McCreesh επιτυγχάνει την αισθητική εναρμόνιση των πολυειδών στοιχείων της μουσικής του ιταλοσπουδαγμένου Schutz.
IX. Michael Praetorius Christmas Mass- Christmette
Archiv
Ερμηνεύουν οι Gabrieli Consort and Players, η Παιδική Χορωδία και η Χορωδία της Εκκλησιαστικής Σύναξης του Καθεδρικού της Roskilde.
Διεύθυνση Paul McCreesh
Ένα ακόμη ερμηνευτικό επίτευγμα του Paul McCreesh. Από τα καλύτερα Puer natus est in Bethlehem στην αρκετά εκτεταμένη δισκογραφία του Praetorius. Η εναλλασσόμενη χρήση coro favorito (που απαρτίζεται από περιορισμένο αριθμό μονωδών) και της πλήρους χορωδίας της σύναξης του Καθεδρικού Ναού μετουσιώνεται από εύρημα της μουσικολογικής έρευνας σε σφριγηλό εκφραστικό μέσο. Τα πνευστά των Gabrieli Consort and Players είναι άξια ξεχωριστής μνείας.
X. Carols from the Old and New Worlds
Harmonia Mundi
Ερμηνεύει το Φωνητικό Σύνολο Theatre of Voices.
Διεύθυνση Paul Hillier.
Όταν ξεκινούσα τη συγγραφή των προτάσεών μου υποσχέθηκα στον εαυτό μου να μην προτείνω ούτε ένα δίσκο που να περιέχει κάλαντα, carols και άλλα συναφή και παράγωγά τους, καθότι πολύ συχνά η ερμηνεία έργων αυτού του είδους αναδίδει μία σχεδόν ανάρμοστη γλυκερότητα. Η καλλιτεχνική ακεραιότητα όμως του Paul Hillier με υποχρέωσε να συμπεριλάβω αυτόν τον δίσκο στις προτάσεις μου, ο οποίος πλέον πωλείται σε εκπτωτική σειρά. Από τις καλύτερες στιγμές το En esti valtaa loistoa του Σιμπέλιους, καθώς και το καλύτερο ίσως Gaudete Gaudete Christus est natus, στο οποίο ο Hillier συλλαμβάνει εξαιρέτως την παιγνιώδη αντιφώνηση κορυφαίου και χορού. Τα δύο τελευταία έργα, αγγλικά παραδοσιακά κάλαντα, επιστέφουν το αισθητικό επίτευγμα του δίσκου.
XI. Clemens Non Papa – Missa Pastores quidnam vidistis
Gimell
Ερμηνεύει το Φωνητικό Σύνολο The Tallis Scholars.
Διεύθυνση Peter Phillips.
Ο μισο-λησμονημένος στις μέρες μας Clemens Non Papa υπήρξε ένας από τους διασημότερους Φλαμανδούς συνθέτες της εποχής του. Το μοτέττο και η λειτουργία Pastores quidnam vidistis μοιάζουν να ανήκουν στην ώριμη περίοδο του συνθέτη. Η στοχαστικότητα του ύφους του Clemens Non Papa συνάδει με μία σταθερή προσπάθεια διατήρησης του παλαιότερου φλαμανδικού πολυφωνικού έθους. Ο Peter Phillips κατανοεί το ιδίωμα της Φλαμανδικής πολυφωνίας και καταφέρνει να αναδείξει τις ιδιαιτερότητές του ιδιώματος και τη μοναδικότητα του ήχου του συνθέτη.
XII. Tomas Luis de Victoria Missa Trahe me post te
Hyperion
Ερμηνεύει η Χορωδία του Καθεδρικού Ναού του Ουεστμίνστερ (Westminster Cathedral Choir).
Διεύθυνση James o’ Donnell.
Aν και δεν πρόκειται για μουσική ακριβώς για τις ημέρες των Χριστουγέννων (η Άμωμη σύλληψη της Θεοτόκου για την οποία γράφτηκε η Λειτουργία εορτάζεται στις 8 Δεκεμβρίου, παρ’ όλα αυτά το Alma Redemptoris Mater είναι ένα αντίφωνο για όλη την σαρακοστή των Χριστουγέννων), τα έργα του Victoria που ηχογραφούνται σε αυτόν τον δίσκο αποτελούν μερικούς από τους εκλεκτότερους καρπούς της μέσης περιόδου του συνθέτη. Το διακριτό ιδίωμα του Victoria τον ξεχωρίζει από κάθε άλλο συνθέτη της ίδιας περιόδου. Πολλά έχουν γραφτεί για την πνοή που μοιάζει να ζωοποιεί κάθε νότα στά έργα του. Ο James o’ Donnell αποτυπώνει στην ηχογράφησή του τον μεταρσιωτικό χαρακτήρα αυτών των συνθέσεων.
