Στο δίχτυ της πραγματικότητας
Δημήτρης Γράψας, Η γυναίκα του πρωινού τρένου, Καστανιώτης, Αθήνα 2018.
Αν ήταν σκηνή από ταινία θα ήταν οι ποδηλάτες και το αστικό λεωφορείο από την ταινία Η αιωνιότητα και μια μέρα, του Θεόδωρου Αγγελόπουλου. Το δεύτερο βιβλίο του Δημήτρη Γράψα –έχει προηγηθεί το πολλά υποσχέμενο συγγραφικό του ντεμπούτο με το βιβλίο Η λευκή κουρτίνα (Καστανιώτης, 2016)– είναι ένα αντιπροσωπευτικό παράδειγμα του έρωτα δίχως ανταπόκριση, ένα συναίσθημα τόσο κυριαρχικό, τόσο μονόπλευρο· στην ιστορία μας ωστόσο ακόμα και με άπιαστη την φυσική παρουσία του δευτέρου προσώπου, καθώς η Αγνή ενώ βρίσκεται εκεί, μπροστά στα μάτια του Πέτρου, για τόσον καιρό, μέχρι εκείνος, αν και ευάλωτος, επιχειρεί επιτέλους να την προσεγγίσει. Όμως παραμένει κάτι άπιαστο για εκείνον ακόμα και τη στιγμή που άφησε κατά μέρους τη δειλία και τις συστολές που τον καταδυνάστευαν. Η Αγνή γίνεται καπνός, και μέσα από τον καπνό θα φανεί ή όχι, το όποιο αποτέλεσμα είναι να φέρει η αναζήτηση που θα ξεκινήσει από εκείνη τη στιγμή και θα συντροφεύσει τον αναγνώστη στη συνέχεια του βιβλίου.
ζωή που δε μοιράζεται / είναι ζωή κλεμμένη
Σταμάτης Σπανουδάκης
Για κάθε περίπτωση όπου η αγάπη ανυψώνει τον άνθρωπο στα ουράνια, υπάρχει και ο νόμος της βαρύτητας που τον προσγειώνει στη γη, άλλοτε με απότομη πτώση και άλλοτε με μια ανάλαφρη, σταθερή πορεία προσγείωσης. Στην περίπτωση του Πέτρου όμως, αυτό δεν ισχύει, καθώς τότε είναι που αρχίζει να αφήνει πίσω του την συναισθηματική απραγία που τον καθήλωνε ως τώρα, τότε είναι που αρχίζει να αναζητεί την Αγνή, να θρέψει το πάθος του· μια πολύχρωμη πεταλούδα που πετάει ελεύθερη στον αέρα, ανεβαίνει στα ουράνια, αλλά δύσκολα φυλακίζεται στο δίχτυ της πραγματικότητας.
Όταν θα εντοπίσει τελικά το σπίτι της, το παιχνίδι της μοίρας θα τον φέρει αντιμέτωπο με μια μυστηριώδη γυναίκα, η οποία για να τον αποτρέψει από την εκπλήρωση του στόχου του προσπαθεί να τον πείσει ότι δεν βρίσκεται εκεί που νόμιζε εκείνος.
Κι εκεί είναι που η γραφή του Γράψα πετυχαίνει την παρέκκλιση από το πραγματικό. Λέγοντας όμως παρέκκλιση του πραγματικού δεν πρέπει να φανταστούμε ότι ο συγγραφέας τρέπεται προς κάτι το φτηνό κι εύκολο, μα τουναντίον επιζητεί κάτι το πολύ δύσκολο, κάτι που απαιτεί συγγραφική μαεστρία. Η δυστυχία του Πέτρου είναι ειλικρινής κι η απόδοσή της συγγραφικά ικανοποιητική. Εκτός από τη γενική αγωνία που προκαλεί το βιβλίο στον αναγνώστη, είναι ο λεπτός τρόπος του συγγραφέα που συλλαμβάνει και αποδίδει στιγμές φυσικές και συναισθηματικές με ειλικρινή και βαθύ τρόπο.
Η γυναίκα του πρωινού τρένου είναι είναι ένα αγωνιώδες ρομάντζο, αληθινότατο και συνεπέστατο χωρίς ο συγγραφέας να παραστρατήσει στα καταπράσινα λιβάδια της φλύαρης ασημαντολογίας, παγίδα στην οποία πέφτουν συχνά ομότεχνοί του. Κι είναι η ασημαντολογία αγιάτρευτη πληγή της σύγχρονης λογοτεχνίας σε μια εποχή που δεν αισθάνεται και δεν αποζητά παρά μόνο το ουσιώδες.
[Πρώτη δημοσίευση στο ηλεκτρονικό Φρέαρ. Η φωτογραφία είναι από Το λιβάδι που δακρύζει του Θ. Αγγελόπουλου. Δείτε τα περιεχόμενα της έντυπης έκδοσης εδώ.]
