Μάκης Τσίτσας, Η Καμηλοπάρδαλη Χαραλαμπία, Εικονογράφηση: Σάντρα Ελευθερίου, Εκδ. Μεταίχμιο, Αθήνα 2019.
Ανεξάντλητος ο Μάκης Τσίτας, εφευρετικός και αποτελεσματικός. Το έχει βάλει στόχο να διδάξει τα παιδιά, να τα μάθει να είναι συνετά και λογικά στις απαιτήσεις τους, διαπαιδαγωγώντας τα για τη μέλλουσα γενιά πολιτών. Η Καμηλοπάρδαλη Χαραλαμπία του δίνει το έναυσμα να πετάξει το μπαλάκι κατευθείαν στους γονείς, αλλά και πλαγίως στα παιδιά, για ό,τι πρέπει να ξέρουν και κυρίως, όσον αφορά τα όρια τα οποία πρέπει να έχουν οι παροχές των μεν και οι απαιτήσεις των δε. Και επειδή οι γονείς είναι υπεύθυνοι και για τα παιδιά και για τα κατοικίδια πρέπει να μάθουν να λένε «όχι» και να το αιτιολογούν για να μπορούν να πείσουν τα παιδιά.
Το βιβλίο έχει ωραίο σκληρό εξώφυλλο με την περίληψη της υπόθεσής του εικονοποιημένη.
Ο Αλέξανδρος, με την πιο ψηλή και από τα ψηλά σπίτια Καμηλοπάρδαλη Χαραλαμπία, περνάει καμαρωτός στον δρόμο, ενώ ένα δυσάρεστα έκπληκτο πρόσωπο κοιτάζει απ’ το μπαλκόνι το ανοίκειο θέαμα. Στο πρώτο σαλόνι του βιβλίου, τέσσερα παιδάκια, το καθένα και το ζωάκι του. Τα τρία παιδιά, στη μία σελίδα –ο Πέτρος με τον σκύλο του τον Τζάκ. Ο Γρηγόρης με τη γάτα του τη Ρόζα. Ο Έντζο με το κουνελάκι του τον Μπάνυ. Και πρώτος πρώτος, με μια σελίδα ολόκληρη δική του, ο Αλέξανδρος με την πανύψηλη Χαραλαμπία, η οποία πρωταγωνιστεί και όπως είναι φυσικό δεν μπορεί να χωρέσει πουθενά. Του Αλέξανδρου το μπόι φτάνει το μήκος που έχει το πόδι της Χαραλαμαπίας, το «εγώ» του όμως συναγωνίζεται την κορυφή του κεφαλιού της.
Για τον Αλέξανδρο ισχύει η παροιμία «καινούργιο κοσκινάκι μου» και φυσικά του αρέσει πολύ να το επιδεικνύει. Παίρνει τη Χαραλαμπία, λοιπόν, και την πηγαίνει βόλτα. Είναι πολύ όμορφη –έχει κάτι μάτια σαν ωραίας γυναίκας, με μεγάλες βλεφαρίδες, ωραία φρύδια και καλοχτενισμένη χαίτη– είναι πολύ καθαρή και υπάκουη. Κάθε μέρα την πηγαίνει στο πάρκο «για να κάνει τα κακά της», κι αυτό ο Αλέξανδρος μας το λέει και μας το ξαναλέει, στην επιστροφή τρώει και κάνα φύλλο «χρατσσς χραααστς», κάθεται ήσυχη μέσα στο σπίτι, δεν ενοχλεί, επειδή είναι ψηλή μπορεί να στολίσει το χριστουγεννιάτικο δέντρο, κάνει ωραίες μεταμφιέσεις, παίζει όλα τα παιχνίδια, στο κρυφτό διπλώνεται στα τέσσερα για να βολέψει το ανοικονόμητο μπόι της, πάει τις βόλτες της όπως είπαμε, τρώει και τα φύλλα, όπως ξαναείπαμε –και δεν το είπαμε τυχαίως– όπως μας δείχνουν οι παραστατικότατες και πολύ χαρακτηριστικές ζωγραφιές.
Τελικώς η Χαραλαμπία στις βόλτες της τα μάδησε τα δέντρα. Κι ο κόσμος διαμαρτύρεται, αλλά όταν άρχισε να τρώει και τα λουλούδια στις γλάστρες και με τα παιχνίδια της έκανε την αυλή λαμπόγυαλο, οι γονείς του Αλέξανδρου πήραν τη μεγάλη τους απόφαση να την χαρίσουν στο τσίρκο. Αυτό όμως σημαίνει πως η Χαραλαμπία θα βασανιστεί για να αναταποκριθεί στις ανάγκες του καλλιτεχνικού Προγράμματος, όπως και όλα τα ζώα του τσίρκου. Έτσι ο Αλέξανδρος την πήρε, μπήκε σε τραίνα, σε πλοία και σε λεωφορεία και πήγε και την παρέδωσε στην Αφρική στο σόι της. Εκεί με πολύ μεγάλη στεναχώρια, βέβαια, αποχωρίστηκαν. Και μετά από λίγο καιρό έλαβε γράμμα της και φωτογραφίες, στο οποίο του έλεγε και του έδειχνε πως είναι ευτυχισμένη με την οικογένειά της, τους φίλους και τους συμμαθητές της.
Μέχρι εδώ, όλα καλά, αλλά κάποιο άλλο ζωάκι πρέπει να την αντικαταστήσει. Τι όμως: ξιφίας, μυρμηγκοφάγος Ιπποπόταμος, κροκόδειλος; Η μαμά αγανακτισμένη είπε: «Αμάν, βρε παιδάκι μου, βρες κάτι που να είναι λιγότεροι περίεργο» … Ε! στην επόμενη σελίδα βλέπουμε τον Αλέξανδρο με το «λιγότερο περίεργο». Τα άλλα παιδιά με τα γνωστά ήδη ζωάκια κι ο Αλέξανδρος καβάλα σε μια στρουθοκάμηλο με το όνομα «Παρασκευούλα» … Σαν να λέμε το χούι της προβολής και της μεγαλομανίας δεν θεραπεύεται, ωστόσο το μήνυμα δόθηκε και ο έχων ώτα ακούειν ακουέτω.. .
Ο Μάκης Τσίτας κατάφερε και πάλι να κάνει ένα μάθημα στα παιδιά και στους γονείς: να δείξει τι υποχρεώσεις έχει όποιος αποκτά κατοικίδιο, ποιες δεσμεύσεις έχουν οι γονείς και πώς πρέπει να τις περάσουν και στα παιδιά, πώς πρέπει να ξεχωρίζουν το δυνατόν από το αδύνατο, το φυσικό και επιτρεπτό από το αφύσικο και ανοίκειο, πώς τα ζώα δεν είναι παιχνίδια, παίζουμε μαζί τους αλλά τα προσέχουμε σαν μέλη της οικογένειας και το κυριότερο που προκύπτει από το βιβλίο είναι ότι δεν κάνει για κατοικίδιο το κάθε ζώο και το ακόμα κυριότερο, το κάθε ζώο πρέπει να ζει στο φυσικό του περιβάλλον. Τότε και μόνο τότε είναι ευτυχισμένο. Ακόμα, ο συγγραφέας μας θίγει το πολύ σοβαρό θέμα του βασανισμού των ζώων στο τσίρκο, τα οποία αναγκάζονται με το μαστίγιο και την πείνα να συμμορφωθούν στις απαιτήσεις του καλλιτεχνικού προγράμματος για να εισπράξουν στο τέλος το χειροκρότημα και ο αφέντης του τα χρήματα.
Και για να ξαναγυρίσουμε στον «πολιτισμένο» μας κόσμο, ο Μάκης Τσίτας υποδεικνύει στα παιδιά και στους γονείς ότι δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε τα κατοικίδια για φιγούρα στους φίλους μας, δεν πρέπει να είμαστε εγωιστές, δεν πρέπει να προκαλούμε τους άλλους με εκκεντρικές απαιτήσεις. Δεν πρέπει, δεν πρέπει…
Η ιστορία που έγραψε ο Τσίτας έχει πολλά επίπεδα ανάγνωσης και ας φαίνεται απλή. Στο πρώτο επίπεδο είναι, πράγματι, απλή, στο δεύτερο σοβαρεύει, όταν το ζώο που εμείς φιλοξενούμε γίνεται εν αγνοία του αντικοινωνικό και στο τρίτο όταν του στερούμε τη φυσική ζωή του για να στηρίξουμε τη δική μας μεγαλομανία. Το βέλος που ξεκίνησε από την πρόθεση έχει φτάσει στην καρδιά, έχει βρει το στόχο. Βέβαια, για να μην τελειώσει με πλήρη υποταγή στο σοβαρό η ιστορία, με μια ανατροπή, επαναφέρει το πρόβλημα και πάλι στην επιφάνεια, αλλά το μήνυμα έχει ληφθεί.
Το βιβλίο, με λίγα λόγια λέει πολλά και η ευφυής εικονογράφησή του από τη Σάντρα Ελευθερίου με πολλά χρώματα και σχήματα, συμπληρώνει την ιδέα του. Ο Μάκης Τσίτας έγραψε και πάλι μια φαινομενικά αστεία ιστορία, διδακτική όμως, σοβαρή και πάντα επίκαιρη, όσο η παιδεία μας γύρω από το θέμα «Κατοικίδιο» δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί.
[Πρώτη δημοσίευση στο ηλεκτρονικό Φρέαρ. Δείτε τα περιεχόμενα του πρώτου μας ηλεκτρονικού τεύχους εδώ.]
