Ο Ζαν Φιλίπ Καρλό γεννήθηκε το 1954 στην πόλη Μακόν της Γαλλίας. Τούτη η Πορεία του είναι μια παράξενη ηχητική κι αναγνωστική εμπειρία, κατά κάποιον τρόπο μοναδική, θα ’λεγα. Υπάρχει εξαρχής μια αίσθηση παράλογου, μάταιου. Στρατιώτες βαδίζουν σε πορεία υπό εχθρικά πυρά• λαβώνονται, σκοτώνονται, έχουν μαζί έναν αιχμάλωτο. Το κείμενο του Καρλό ταλαντεύεται ανάμεσα σε ποίηση και πεζό. Τούτη η πορεία είναι μια συνθήκη, μια σύμβαση, κι ολάκερος ο κόσμος. Η σελίδα είναι το χώμα όπου κατάκοποι βαδίζουν οι στρατιώτες, η μαύρη μελάνη των λέξεων είναι το αίμα που ρέει απ’ τις πληγές τους. Η πορεία είναι συμβολική, μα και χειροπιαστή μ’ έναν τρόπο• νιώθεις στο ρυθμό των λέξεων τα κατάκοπα βήματα. Το εγώ της αφήγησης σε πρώτο πρόσωπο, είν’ εγκλωβισμένο σε μιαν εμπόλεμη χώρα γυμνών λέξεων.
Είπα πρωτύτερα, μια ηχητική εμπειρία. Στο CD που συνοδεύει το βιβλίο, ο Καρλό διαβάζει το κείμενό του στα γαλλικά, και την ανάγνωση επενδύουν μουσικά/ηχητικά οι Απόστολος Καλτσάς: σύνθεση, ηλ. μπάσο, ηλεκτρονικά εφέ, loops• και Κώστας Παρίσσης: σύνθεση, ηλ. κιθάρα, ηλεκτρονικά εφέ. Η φωνή του συγγραφέα είναι καθαρή, τονίζει έτσι τις λέξεις, ώστε ν’ αποχτούν το ρυθμό της μάταιης τούτης πορείας, πλασμένης από απλές φράσεις, και με σκόρπιες μέσα τους εικόνες μιας απλής ποίησης. Η μουσική, πιο πολύ ήχοι, ντύνει ατμοσφαιρικά την αφήγηση, την ακολουθεί διακριτικά δίχως ποτέ να τη σκεπάζει. Να δυο μικρά, πολύ μικρά κεφάλαια, στα γαλλικά και τα ελληνικά, γιατί έτσι δίγλωσση είναι η έκδοση• αν και νομίζω πως στα γαλλικά, κυρίως, ο αναγνώστης/ακροατής γεύεται ατόφια την αίσθηση του κειμένου:
23
Le deuil. L’immortalité. Les morts marchent avec nous, boivent à notre bouteille.
La mort est si quotidienne, elle chante avec les chevaux et les oiseaux, elle trouve beau un paysage fleuri.
Το πένθος. Η αθανασία. Οι νεκροί περπατούν μαζί μας, πίνουν απ’ το μπουκάλι μας.
Ο θάνατος είναι τόσο καθημερινός, τραγουδάει με τ’ άλογα και τα πουλιά, βρίσκει όμορφο ένα ανθισμένο τοπίο.
24
J’ai eu envie des draps, des lits, du silence derrière les volets fermés, de la lumière sur la serviette blanche de la salle de bain.
Πεθύμησα τα σεντόνια, τα κρεβάτια, τη σιωπή πίσω απ’ τα κλειστά παντζούρια, το φως πάνω στη λευκή πετσέτα του μπάνιου.
Ο Καρλό αγαπά την Ελλάδα, γι’ αυτό και τούτη η ελληνική έκδοση. Το βιβλίο του Ο όρμος της Αφροδίτης, που πάλι δίγλωσσο κυκλοφόρησε μετά την Πορεία, είναι λουσμένο όλο στο φως της Μυτιλήνης.
