frear

Ο κριτικός ως ανατόμος και διαμεσολαβητής – γράφει ο Πολύβιος Ν. Πρόδρομος

Χριστίνα Καραντώνη, Νατάσα Κεσμέτη: Ευλόγως η χαρά, Κουκκίδα, Αθήνα 2022.

Στο κριτικό δοκίμιό της Νατάσα Κεσμέτη: Ευλόγως η χαρά, Κουκκίδα, η Χριστίνα Καραντώνη, ως λογοτέχνις και κριτικός, «βρισκόμενη μπροστά στο βιβλίο σε θέση παρόμοια με εκείνη του συγγραφέα μπροστά στον κόσμο», όπως θα έλεγε και ο Roland Barthes, συναντάται και «συνδιαλέγεται» με το έργο τής Νατάσας Κεσμέτη (πεζογραφία, ποίηση, μετάφραση, δοκίμιο, κριτική) και, απελευθερωμένη από τους καταναγκασμούς τής λογικοφανούς συνομιλίας, αναδεικνύει τον «πληθυντικό» χαρακτήρα του. Ο Adorno υποστήριζε ότι «ο κριτικός πρέπει να απελευθερώνει την καλυμμένη αλήθεια, την κρυφή αλήθεια του έργου, το νόημά του και, ως εκ τούτου, τη θέση του στον κόσμο, για τον αναγνώστη». Αυτό ακριβώς πετυχαίνει με την διεισδυτική ματιά της η Χριστίνα Καραντώνη, η οποία διατρέχει με τη γοητεία της εγγύτητας το συγγραφικό έργο της Νατάσας Κεσμέτη, σε μια «απόπειρα ψαύσης των δώρων της Κεσμέτη στο αναγνωστικό κοινό». Ιχνηλατώντας το λογοτεχνικό αποτύπωμα της δημιουργού και ψηλαφώντας στο εσωτερικό των νοημάτων του –εμπλεκόμενη φιλολογικά και κριτικά με αυτό–, επιτυγχάνει να αναδείξει τις αποχρώσεις τού έργου της, επιτρέποντας να διαφανεί και η ψυχοσύνθεσή της. Με τη γραφή της κάνει τον ήδη αναγνώστη της Κεσμέτη να νιώσει το έργο της και τον εν δυνάμει να επισπεύσει τη συνάντηση μαζί του. Με τον κριτικό της λόγο, λόγο ακμαίο, εμβριθή, ανατέμνει σε βάθος, και εισχωρεί στα εσωτερικά επίπεδα του έργου της Νατάσας Κεσμέτη με τρόπο ανθρώπινο, με γραφή δυνατή και συνάμα αφαιρετική, υπερασπιζόμενη την, μη αποικιοποιημένη από την κυριαρχία του κατασκευαστικού, αισθητική αξία του. Ανυπάκουη στις τετριμμένες αναλύσεις που δεν είναι κριτική ματιά, η Χριστίνα Καραντώνη κοινωνεί τη σημασία και το νόημα του έργου της Κεσμέτη με τρόπο εύστοχο και, με τη δύναμη του κριτικού της λόγου, ανοίγει μια ευρεία συζήτηση μαζί του. Μέσα από ένα «μάθημα λογοτεχνικής ανατομίας» επιτρέπει στον αναγνώστη της να το προσεγγίσει και να το κατανοήσει προσέχοντας, σύμφωνα με τον Blanchot, «να μην υποκαταστήσει αυτό για το οποίο μιλά», αφού «κριτική σημαίνει σταδιακή εξαφάνιση του κριτικού λόγου υπέρ του έργου». Το έργο κάθε δημιουργού παραδίδεται «ανυπεράσπιστο» στον αναγνώστη και στον κριτικό. Στα χέρια ενός κριτικού του ήθους, της φιλολογικής και λογοτεχνικής επάρκειας της ποιήτριας Χριστίνας Καραντώνη, το «ανυπεράσπιστο» έργο τής Νατάσας Κεσμέτη αναδεικνύεται αληθώς, ευλόγως και δικαίως.

⸙⸙⸙

[Πρώτη δημοσίευση στο ηλεκτρονικό Φρέαρ. Ζωγραφική: Mary Fedden. Δείτε τα περιεχόμενα του έβδομου ηλεκτρονικού μας τεύχους εδώ.]

Σε λίγο καιρό κοντά σας με νέο ηλεκτρονικό τεύχος στο mag.frear.gr

Mag.frear.gr – Τα ηλεκτρονικά μας τεύχη