[Αν το Πολυτεχνείο πρέπει να γιορτάζεται είναι γιατί ήταν ένα αυθόρμητο παλλαϊκό αντιστασιακό ξέσπασμα κατά της δικτατορίας που δεν ποδηγετήθηκε από τα κόμματα, τα οποία στάθηκαν, ιδίως στην αρχή, πολύ επιφυλακτικά απέναντί του. Το Πολυτεχνείο (πρέπει να) είναι σύμβολο ενότητας και δημοκρατικών αγώνων, όχι πεδίο παραταξιακής εκμετάλλευσης και ανάδειξης ατομικών φιλοδοξιών –αλλιώς απαξιώνεται στις συνειδήσεις. ]
1. Από τις τρεις μέρες τι να θυμάμαι περισσότερο; Θα θυμάμαι πάρα πολύ το ενδιαφέρον όλων για όλους. Χαρακτηριστικά, αν σε έβλεπαν να έχεις λίγο πρησμένο το μάτι σου ή να παρουσιάζεις κάτι άλλο που δεν ήταν φυσιολογικό, δεν ήταν δυνατόν να κυκλοφορείς στον χώρο του Πολυτεχνείου χωρίς να σε σταματάνε κάθε δέκα μέτρα, να σου λένε τι σου συνέβη, ξέρεις, έχουμε ιατρείο, να σε πάω πάνω κ.λπ. Αυτή η αλληλεγγύη και το ενδιαφέρον όλων για όλους ήταν κυρίαρχο στοιχείο.
Ολύμπιος Δαφέρμος, Οπτικοακουστικό αρχείο ΕΔΙΑ, 2001.
2. […] Είναι γνωστό πώς οργανώθηκε και πώς ξέσπασε η κατάληψη του Πολυτεχνείου. Ποιες πολιτικές δυνάμεις το ήθελαν (αυτές «οι μικρές, οι ασήμαντες», οι λεγόμενοι προβοκάτορες) και ποιες πήγαν κόντρα.
Το ΚΚΕ με την Αντι-ΕΦΕΕ εκφράστηκε τότε ενάντια στην κατάληψη του Πολυτεχνείου. Όλοι ξέρετε για το όγδοο τεύχος της Πανσπουδαστικής, που βγήκε τον Φλεβάρη του 1974 και μιλούσε για τριακόσιους προβοκάτορες του Ρουφογάλη… [Το κείμενο κυκλοφόρησε ευρέως, αλλά αργότερα αμφισβητήθηκε και κατηγορήθηκε ως πλαστό.] Σκοπός τους ήταν να αδειάσει το Πολυτεχνείο και να εκτονωθεί ο κόσμος με μια διαδήλωση προς το Σύνταγμα, γιατί δεν ελέγχανε την κατάσταση. Γίνανε μάλιστα τραγελαφικά πράγματα• ενώ είχαν φύγει, ξανάρθαν μέσα μόλις η κατάληψη έγινε ντε φάκτο• ο Μπίστης που έχει φύγει τώρα από το ΚΚΕ ερχόταν και φώναζε να βγούμε έξω, ο Καραγκουλές, ο Λαφαζάνης φώναζαν κι έλεγαν ότι θα μπούνε τα τανκς από την Πέμπτη και ότι ο σκοπός μας ήταν να βγούμε έξω με τον καλύτερο τρόπο, συντεταγμένοι και να κάνουμε διαδήλωση έξω…
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν συμμετείχαν σαν άτομα. Σαν οργανώσεις όμως που ήθελαν να περάσουν την πολιτική τους γραμμή δεν μπόρεσαν να επιβληθούνε.
Τα ίδια έκανε κι ο Ρήγας που έβλεπε περισσότερο μια οικουμενική κυβέρνηση, το έπαιζε «όλοι μαζί», γενικά προσπαθούσε να περάσει αυτή την αντίληψη. Όμως, όπως είναι ιστορικά αποδεδειγμένο, οι εξεγέρσεις δεν έχουν άμεσο αποτέλεσμα• το Πολυτεχνείο είχε έμμεσο αποτέλεσμα, έγινε ορόσημο. Πολύς κόσμος έχει σημαδευτεί και κουβαλάει μια συνείδηση διαφορετική, που σιγά σιγά περνάει ακόμα και στη σημερινή αντίληψη, γιατί υπάρχει απραξία και ο κόσμος δεν πιστεύει τα λόγια και τις κουβέντες των κομμάτων και μένει στο περιθώριο της πολιτικής που γίνεται σ’ επίπεδο κορυφής. Οι μάζες δεν συμμετέχουνε, παρ’ όλο που είχαν και έχουν αυτήν τη διάθεση…
Αν δούμε και τη Συντονιστική Επιτροπή, τα πιο πολλά στελέχη της δεν ανήκαν τότε πουθενά, 6-7 ήταν στον Ρήγα, 4-5 στην Αντι-ΕΦΕΕ, ακόμα κι απ’ τους 6-7 που ανήκαν στον Ρήγα και τους 4-5 της ΚΝΕ ελάχιστοι παραμένουν στις οργανώσεις αυτές. […]
Δημήτρης Παπαχρήστος, περ. Σημάδια, τχ. 8 (Νοέμβριος 1983).
3. Όχι, το Πολυτεχνείο δεν ήταν ένα στατικό σύνθημα «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία, Εθνική Ανεξαρτησία, Λαϊκή Κυριαρχία, Κοινωνική Προκοπή». Ήταν μια ολόκληρη πολυφωνική ενότητα, βγαλμένη από πάλη αντίθετων απόψεων αυτή που αποτυπωνόταν στο κεντρικό σύνθημα του Πολυτεχνείου. Μια πάλη όπου οι κύριες αντιδικτατορικές οργανώσεις που έδρασαν εκεί –η Αντι-ΕΦΕΕ με τη θέση για τα φοιτητικά αιτήματα, ο Ρήγας Φεραίος με την άποψη για κυβέρνηση εθνικής ενότητας, η ΑΑΣΠΕ με την άποψη για άμεση αντιιμπεριαλιστική επανάσταση– έμειναν έξω από τη δυνατότητα να εκφράσουν πολιτικά τη ρήξη με το καθεστώς της υποτέλειας που σημαίνει το Πολυτεχνείο. Η πάλη αυτή, που κατέληξε στην υπέρβαση των οργανώσεων από τους αγωνιστές του Πολυτεχνείου, στη Συντονιστική Επιτροπή, στον πομπό, σε όλα τα μέτωπα του αγώνα, ανέδειξε μια άλλη σχέση του κόσμου με την πολιτική. Όταν οι συνελεύσεις, οι συγκεντρώσεις, τα «πηγαδάκια» όριζαν και ανακαλούσαν τους πολιτικούς τους εκπροσώπους. Όταν οι εκπρόσωποι, οργανωμένοι κι ανοργάνωτοι, είχαμε σαν κύρια συνιστώσα ευθύνης τον μαζικό μας χώρο, τον σεβασμό στο αίσθημα και στη λογική που τον κινούσε, και όχι προς την οργάνωσή μας και τον αυτοσκοπό. Όταν ο κόσμος, τη συγκλονιστική στιγμή της ρήξης με την εξουσία, στα οδοφράγματα, στις διαδηλώσεις, στους δρόμους της Αθήνας, με ανοιχτό το στήθος στα όπλα και στα τανκς, ξεπερνούσε τον εαυτό του, τον παθητικοποιημένο τηλεθεατή, τον ψηφοφόρο, τον βολεμένο στους τοίχους του σπιτιού του και αναλάμβανε την ευθύνη της ίδιας του της μοίρας, ζητώντας να είναι κυρίαρχος. Όταν πέθαινε παλεύοντας με πάθος για μιαν άλλη ζωή, που δεν θα τον έλιωνε αργά και καθημερινά μέσα στα γρανάζια των παγιωμένων σχέσεων μιας εξαρτημένης, εκμεταλλευτικής, αυταρχικής κοινωνίας και του φασιστικού καθεστώτος της. Όταν συνέτριβε έτσι ακόμη και ο δεξιός ψηφοφόρος στα οδοφράγματα την ιδεολογία της δεξιάς και ο αριστερός τους φόβους του για νέες ήττες της παραδοσιακής αριστεράς, ξεπερνώντας το εμφυλιοπολεμικό κλίμα και θεμελιώνοντας μια νέα ριζοσπαστική, λαϊκή και δημοκρατική ιδεολογία, όπου θα αναφερόταν προφανώς για να κριθεί κάθε πολιτική εξέλιξη.
Αυτό ήταν το Πολυτεχνείο της εξέγερσης, της αναμέτρησης, της ρήξης. Και δεν κρίνεται απλά στον απολογισμό της τρέχουσας πολιτικής ως προς τα αιτήματά του. Κρίνεται στην πολιτική συμμετοχή του λαού στις αποφάσεις που τον αφορούν. […]
Τώνια Μοροπούλου, Ελευθεροτυπία, 14.11.1981
[Το κείμενο προέρχεται από τον τόμο Βαγγέλης Αγγελής-Ολύμπιος Δαφέρμος, Όνειρο ήταν… Το Αντιδικτατορικό Φοιτητικό Κίνημα και το Πολυτεχνείο με το βλέμμα των πρωτεργατών, Γαβριηλίδης, Αθήνα 2003. Στη φωτογραφία η μεγάλη Ελληνίδα Σοφία Βέμπο παρακολουθεί από το μπαλκόνι της τα τεκταινόμενα του Πολυτεχνείου. Λίγες ώρες αργότερα θα κρύψει στο σπίτι της παιδιά κυνηγημένα από την αστυνομία, παρ’ ότι η ίδια συμμετείχε στις χουντικές φιέστες. Ακόμα ένα δείγμα του ενωτικού χαρακτήρα του Πολυτεχνείου.]
