frear

Λένια Ζαφειροπούλου, Ποιήματα / Lenia Safiropoulou, Gedichte

Μετάφραση: Έλενα Παλλαντζά & Dirk Uwe Hansen

Όταν παντρευτήκαμε
Τοποθετήσαμε στον κήπο αγάλματα
Και των επτά μου νάνων
Μα και το φέρετρο από κρύσταλλο
Το στήσαμε όρθιο στο καθιστικό
Και το γεμίσαμε ενθύμια
Το χτένι το μήλο τη βελόνη βαμμένη στο αίμα της
μητέρας
Και δεν ξαναμιλήσαμε γι’ αυτά
Μόνο που έκτοτε ποτέ δεν ξανανοίξαμε
Σε γυρολόγους και πλασιέ
Μα όταν μπαίνουν εκεί μέσα τα παιδιά
Σταυρώνοντας τα χέρια
Και παίζουν τον νεκρό
Κλείνω τα μάτια μου και σκέφτομαι
Το θάνατό μου
Που κείτεται στο παρελθόν

Οι άλλοι απ’ τη στέγη μας κρεμάστηκαν
Πριν καν δοθεί ένα όνομα
Σ’ αυτή την πράξη απόγνωσης
Τα μέλη τους παρέλυσαν
Από τις τσέπες έπεσαν
Βέλη πυρίτιδα και σφαίρες
Εμείς σκουπίσαμε αμίλητοι
Μπήκαμε στο σπίτι τον περίπατο αναβάλλοντας
Στον κήπο άναψαν με τη σειρά
Τα μανιτάρια οι πίδακες και
Οι νάνοι κράτησαν τα φωτισμένα πρόσωπά τους
Πάνω στους άλλους που έκαναν κούνια στο σκοτάδι
Η αύρα φύσηξε ξανά
Εμείς ανοίξαμε για μια στιγμή
Το σπίτι άστραψε πίσω μας
∆ιακόψαμε το λίκνισμα με βέβαιο χέρι
Τους ξεκρεμάσαμε και τους τοποθετήσαμε
Πλάι στα κλαδιά βελανιδιάς
Στα κέρατα ελαφιού
Και στ’ άλλα παλαιά μας τρόπαια

Κισσοί και διακοσμητικά λαμπιόνια
Συστρέφονται στη θέση των παλαιών υπηρετών
Μόνοι φυτεύουμε τους λάτρεις μας
Σκεφτήκαμε γενναιόδωρα:
«Αν τους χαρίζαμε ένα κομμάτι ύψους
Απ’ τον μαρμάρινο ουρανό
Αιώνες τώρα ακολουθούμε έναν αθλητή
Που προχωρεί ασυνόδευτος
Προς τα ύψη
Ακολουθούμε όλοι
∆εν είμαστε όμως πλήθος
Είμαστε μια μακριά σειρά από αθλητές
Που προχωρούνε ασυνόδευτοι
Προς τα ύψη»
Στείλαμε παρατηρητές
Καθίσαμε αναπαυτικά
Είδαμε και ακούσαμε για ’κείνους
Και κάθε μέρα μετρήσαμε με ακρίβεια
Το ύψος που μας χώριζε
Βρίσκοντάς το ν’ αυξάνει διαρκώς
Μαζί με το ενδιαφέρον μας

Όσες βολίδες
Κι εκρήξεις σήμερα προορίστηκαν για μας σ’ όλον
τον κόσμο
Είναι προς δόξαν μας
Η οργή σηκώνει φώτα στον ορίζοντα
Κάτω από τη νεφέλη της πορείας
∆είχνει ένα νοητό σημείο εντοπιζόμενο
Στον φανοστάτη ανάμεσα στους κήπους μας
Βεγγαλικά μαχών
Φέγγος ακράτητο
Σπάει και διασπείρεται στο κοίλο του στερεώματος
Κι εμείς αποκοιμιόμαστε
Νανουρισμένοι από γάλα φωσφορίζον
«Περάστε μέσα μόλις χάσατε
Την απαρίθμηση των φώτων της ημέρας
Ο Ισραήλ στην έρημο με φαναράκια και πυρσούς
Οι λαμπαδηφορίες μωρών παρθένων
Θα κρούσουν όπου να ’ναι–
Αλήθεια λέμε δεν σας ξέρουμε»
Όχι χωρίς ανησυχία

Παρατηρούμε
Πως χρόνια τώρα ρεμβάζαμε τα βράδια
Ως ιδιώτες
Κι άξαφνα πώς βρεθήκαμε στο στόχαστρο
του παγκοσμίου φέγγους;
Και σε μια αφόρητη έκλαμψη
Βλέπουμε το σπίτι μας να εκσφενδονίζεται ψηλά
Πάνω απ’ τα σπίτια των γειτόνων
Και τα χαλίκια της αλέας του κήπου
Να μπαίνουν σε τροχιά
Και ν’ αποκτούν ονόματα στο διάστημα

Οι άλλοι πέρασαν τυχαία μια νύχτα
Είδανε πίσω απ’ τις βεράντες
Στον τοίχο του καθιστικού τον εαυτό τους
Εμείς καθίσαμε στον καναπέ και είδαμε
Συγκινηθήκαμε
Και αναβάλαμε το βραδινό μας
Οι άλλοι έπεσαν να κοιμηθούν
Μέτρησαν μες στον ύπνο τους
Τα μέλη τους ανήσυχοι
Είδαν το σώμα τους πολλαπλασιασμένο
Σαν άρτο μοιρασμένο
Στα στόματα των πάντων
Βγήκαν όλες τις νύχτες
Κρύφτηκαν μες στους κήπους
Ο ύπνος τούς πήρε κάτω απ’ τις βεράντες
Κι από καιρού εις καιρόν
Αναλαμπές του εαυτού τους
Τους επανέφεραν στη ζωή
Ένα πρωί μάζεψαν όλο τους το θάρρος
Στάθηκαν μ’ όλο το γνωστό ανάστημα

Με μια ανθοδέσμη πλάι στην πόρτα μας
Μας ξέρουν –είπαν– και κάθε βράδυ κλαίνε
με τη μοίρα μας
Εμείς κλείσαμε τις κουρτίνες και καθίσαμε
Να φάμε βραδινό

Τη νύχτα στο παράθυρο καθόμαστε
Και κατοπτεύουμε τον κήπο
Απολαμβάνουμε μια φρίκη
Μικροσκοπική
Κάτω απ’ τον προβολέα στο σιντριβάνι
Με το τσεκούρι επ’ ώμου
Οι νάνοι-κοκκινοσκουφίτσες
Περίτρομοι
Χοάνες-κρίνοι ανοίγουν να τους καταπιούν
Ο τρόμος περιττεύει
Είναι ασφαλείς μα δεν το ξέρουν
Και το ρολόι της πελώριας άνοιξης
Χτυπά κανονικά τις ώρες
Φέρνει την προκαθορισμένη ευτυχία
Οι βαβυλώνιες αύρες
Βαρέλια με διαμαντικά
Άθικτα πίσω από τα σίδερα
Τι παίζουνε τα θέατρα της Καρχηδόνας
Οχλαγωγία στο στάδιο
Το πικρό πλήθος κλείνει την αγορά μ ’ ένα κλοιό
Από ενδύματα και μπίρες
Στα πορνοστάσια
Παρίστασαι ανοίγοντας στα δυο
Το μαύρο σου κοστούμι εργασίας
Αγγίζοντας στα τέσσερα
Μ’ ένα μαστίγιο ή ένα στιλέτο θεατρικό
Τα ονόματα των πράξεων
Τραβούμε τις κουρτίνες
Κι αφήνουμε έξω
Το φωταγωγημένο θέαμα
Τι απ’ όλα αυτά
Είναι που δεν το βρίσκεις
Γυρνώντας με όρεξη για λεηλασία
Και ορμώντας απ’ τα τζάμια της βεράντας
Σαν καταπατητής
Στο ίδιο σου το σπίτι 

Als wir geheiratet hatten
stellten wir Bildnisse in den Garten
meiner sieben Zwerge
sogar den gläsernen Sarg
stellten wir aufrecht ins Wohnzimmer
und füllten ihn mit Souvenirs
dem Kamm dem Apfel der Nadel getränkt mit dem Blut
der Mutter
und sprachen nie wieder darüber
nur Hausierern und Vertretern
machten wir nicht mehr auf
aber wenn sich Kinder hineinlegen
die Arme kreuzen
und sich tot stellen
schließe ich die Augen und denke
an meinem Tod
der in der Vergangenheit liegt

Die anderen hingen bei uns von der Decke
bevor man dieser Verzweiflungstat
einen Namen geben konnte
ihre Glieder wurden lahm
aus den Taschen fielen
Pfeile Pulver und Kugeln
wir fegten sie schweigend zusammen
gingen ins Haus und verschoben unseren Spaziergang

Im Garten zündeten der Reihe nach
die Brunnen ihre Pilze an und
die Zwerge richteten ihre erleuchteten Gesichter
auf die anderen die im Dunkeln schaukelten
begann der Wind wieder zu wehen.

Wir öffneten für einen Moment
das Haus strahlte hinter uns
wir hielten die Schaukeln an mit sicherer Hand
nahmen sie ab und stellten sie
neben die Zweige der Eichen
die Geweihe
und unsere anderen alten Trophäen

Efeu und Lichterketten
ranken anstelle unserer alten Untergebenen
wir allein pflanzen unsere Verehrer

Großzügig dachten wir:
„Schenken wir ihnen doch ein Stückchen der Höhe
vom marmornen Himmel

Seit Jahrhunderten folgen wir jetzt schon einem Athleten
der unbegleitet vorangeht
in die Höhen
wir alle folgen
und sind doch keine Menge
wir sind eine lange Reihe von Athleten
gehen unbegleitet voran
in die Höhen“

Wir schickten einen Beobachter aus
setzten uns zum Ausruhen hin
sahen und hörten von ihnen
und jeden Tag maßen wir genau
die Höhe die uns trennte
und fanden dass sie beständig wuchs
mit unserem Interesse

Wieviele Kugeln
und Bomben auch für uns bestimmt waren heute in aller
Welt
es dient unserem Ruhm
Und der Zorn entfacht Feuer am Horizont
unter der Wolke der Reise
er zeigt einen gedachten Punkt der befindet sich
am Laternenpfahl zwischen unseren Gärten

Feuerwerk der Schlachten
unhaltbares Strahlen
bricht aus und verstreut sich unter der Kuppel des Firmaments
und wir schlafen ein
gewiegt von der phosphorizierenden Milch

Kommt herein ihr habt gerade verpasst
die Aufzählung der Lichter des Tages
Israel in der Wüste mit Feuern und Fackeln
die törichten Jungfrauen mit ihren Lampen
werden zuschlagen wo sie gerade sind —
wir sagen die Wahrheit wir kennen euch nicht

Nicht ohne Unruhe
beobachten wir
wie wir seit Jahren träumten an den Abenden
wie Amateure
und wie wir uns plötzlich wiederfanden im Visier
des weltweiten Strahlens

Und in einem unerträglichen Leuchten
sehne wir unser Haus in die Höhe geworfen
über die Häuser unserer Nachbarn
und wie die Kiesel der Gartenwege
eintreten in die Umlaufbahn
und Namen bekommen in der Ferne

Die anderen kamen eines Nachts zufällig vorbei
sie sahen von hinten von den Veranden
an der Wand des Wohnzimmers sich selbst
wir saßen auf dem Sofa und sahen zu
und waren bewegt
und verschoben das Abendessen

Die anderen legten sich schlafen
zählten im Schlaf
unruhig ihre Glieder
sie sahen ihren Körper vervielfältigt
wie das geteilte Brot
in den Mündern aller

Sie gingen alle Nächte hinaus
versteckten sich zwischen den Gärten
der Schlaf nahm sie von den Veranden
und von Zeit zu Zeit
brachte ihr Aufleuchten
sie zurück ins Leben

Eines Morgens nahmen sie ihren ganzen Mut zusammen
und standen in voller Lebensgröße
mit einem Blumenstrauß vor unserer Tür
Sie kannten uns — sagten sie — und weinten jeden Abend
über unser Schicksal

Wir zogen die Vorhänge zu und setzten uns
und aßen zu Abend

In der Nacht sitzen wir am Fenster
und beobachteten den Garten
genießen
einen winzig kleinen Schauer
unter dem Scheinwerfer im Springbrunnen
mit der Axt auf der Schulter
die Rotkäppchenzwerge
zitternd
Lilientrichter öffnen sich um sie zu verschlingen
Zittern ist überflüssig
sie sind sicher aber sie wissen es nicht

Und die Uhr des riesigen Frühlings
schlägt korrekt die Stunden
und bringt das vorherbestimmte Glück

Die babylonischen Brisen
Fässer voll mit Geschmeide
unberührt hinter den Gittern
was spielen die Theater von Karthago
Massenversammlungen im Stadion
die bittere Menge verschließt den Marktplatz mit einem Ring
aus Kleidern und Bier

auf dem Strich
stehst du und hältst
deinen schwarzen Arbeitsanzug auf
auf allen vieren berührst du
mit einer Peitsche oder einem Theaterdolch
die Namen der Handlungen

Wir ziehen die Vorhänge zu
und lassen
das beleuchtete Spektakel draußen

Was von all dem
ist es das du nicht findest
wenn du zurückkommst und Lust hast auf einen Raubzug
und durch das Verandefenster steigst
wie ein Plünderer
in sein eigenes Haus

Η Λένια Ζαφειροπούλου είναι λυρική τραγουδίστρια, ποιήτρια και μεταφράστρια. Σπούδασε τραγούδι, πιάνο και Lied στην Ανώτατη Σχολή Μουσικής και Παραστατικών Τεχνών της Στουτγάρδης και όπερα στο Guildhall School of Music and Drama και στο National Opera Studio τού Λονδίνου. Έχει λάβει υποτροφίες από τα ιδρύματα Μαρία Κάλλας και Αλέξανδρος Ωνάσης, καθώς και από την Βασιλική Όπερα, Covent Garden του Λονδίνου.

Έχει συνεργαστεί με τις ορχήστρες Philharmonia Orchestra, Welsh National Opera, την Συμφωνική Ορχήστρα της Κύπρου και με όλες τις ελληνικές ορχήστρες. Έχει δώσει ρεσιτάλ στο Λονδίνο, το Παρίσι, την Λυών, τη Στουτγάρδη, το Βερολίνο, το Αμβούργο και τη Βαρκελώνη. Έχει λάβει μέρος σε παραγωγές του Φεστιβάλ Αθηνών, της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών και της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση.

Το 2009 τιμήθηκε με το βραβείο της Ένωσης Ελλήνων Κριτικών, το 2017 με το βραβείο «Γυναίκα της Χρονιάς» για την ποίηση. To 2019 κέρδισε τον διαγωνισμό ποίησης Γ.ΚΑΡΤΕΡ του ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη.

Βιβλία ποίησης: Paternoster Square (Πόλις 2012, βραβείο περιοδικού Αναγνώστης), Σκληρό να σκοντάφτεις σε Πέτρες (Πατάκης 2016), Αίθουσα των Χαμένων Βημάτων – 26 ασκεπείς λυγμοί (Πόλις 2019). Ποιήματά της έχουν συμπεριληφθεί σε γερμανικές, ιταλικές και φινλανδικές ανθολογίες νεοελληνικής ποίησης.

Μεταφράσεις: Γκαίτε-Χάινε: Όταν ο Νους σου βράζει κι η Καρδιά (βιβλίο-CD Πατάκης), W.Shakespeare: Τα Σονέτα, Ο Βιασμός της Λουκρητίας (Gutenberg), Α. Πούσκιν: Τσάρος Σαλτάν (Πατάκης).

Κυκλοφορεί ο προσωπικός της δίσκος Sunless Loves από τη βρετανική εταιρία First Hand Records. Η Λένια είναι επίση παραγωγός της εκπομπής «Το διαχρονικό διαδίκτυο» στο Τρίτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ.

Lenia Safiropoulou wurde 1979 in Athen geboren. Sie ist klassische Sängerin, Dichterin und Übersetzerin. Sie hat drei Lyrikbücher herausgegeben: Paternoster Square (2012), Es ist hart über Steine zu stolpern (2016) und Saal der verlorenen Schritte (2019). 2017 ist ihr persönliches Album Sunless Loves, beim britischen CD-Label First Hand Records erschienen. Lenia übersetzt aus dem Englischen, Deutschen, Russischen und Französischen und hat u.a. Shakespeare, Goethe, Heine, Puschkin und Kafka ins Griechische übersetzt. Sie hat zahlreiche griechische literarische Preise gewonnen, sowie den Preis der Greek Critics Union. Sie hat Konzerte und Liederabende in London, Paris, Lyon, Berlin, Stuttgart, Hamburg, Barcelona, Sofia, Nicosia und Athen gegeben. Sie ist eine Produzentin des griechischen Kulturradios ERT3. Lenia studierte Gesang, Klavier und Lied an der Hochschule für Musik und darstellende Künste in Stuttgart und Oper an der Guildhall School of Music and Drama und am National Opera Studio in London. Sie empfing Stipendien der Stiftungen Maria Callas und Alexandras Onassis, sowie des Royal Opera House Covent Garden. 

⸙⸙⸙

[Πρώτη δημοσίευση των μεταφράσεων στο ηλεκτρονικό Φρέαρ, με ταυτόχρονη δημοσίευση στο περιοδικό Signaturen. Φωτογραφία: Luis Boccuti. Δείτε τα περιεχόμενα του έκτου ηλεκτρονικού μας τεύχους εδώ.]

Φωτογραφία: Dirk Skiba
Σε λίγο καιρό κοντά σας με νέο ηλεκτρονικό τεύχος στο mag.frear.gr

Mag.frear.gr – Τα ηλεκτρονικά μας τεύχη