Αυτή η απόπειρα ψυχογεωγραφίας που επιχειρώ εδώ ανάγεται σε ένα είδος μεικτό αλλά παράνομο: εν μέρει απομνημόνευμα και έν μέρει πολιτισμική διάγνωση επιχειρεί να κατανομάσει τις εμπράγματες διαστάσεις των συγκινήσεων μιας ορισμένης εποχής στις αντιφάσεις και τις ατέλειές τους. Αισθάνομαι ότι κάτι πρέπει να γραφτεί για τον ειδικό χρονότυπο στη δεκαετία του εβδομήντα, όταν ο Πειραιάς της ακμαίας τότε εργατικής τάξης μεταμορφώθηκε σε μυθοπλαστικό τοπίο για μια γενιά νέων που μπορούν σήμερα να κοιτάξουν το τοπίο της νιότης τους χωρίς φοβίες ή εξιδανικεύσεις.
Φτάσαμε οικογενειακώς στον Πειραιά μετά από μια μεγάλη χρεωκοπία. Ήταν Σεπτέμβριος του 1969. Η γειτονιά της Αγίας Σοφίας, γωνία Καλλέργη και Αιγάλεω, έμοιαζε σαν ένα κομμάτι από το χωριό, χωρίς τα δέντρα. Μόλις φτάσαμε γύρω στις εφτά το πρωί, περνούσε ο γαλατάς. «Καλώς ήλθατε», είπε και έδωσε ένα μπουκάλι γάλα στην μητέρα μου, «για τα παιδάκια», όπως είπε με οίκτο. Μετά άνοιξαν τα παράθυρα και οι γείτονες μας είδαν και άρχισαν τις ερωτήσεις: «Από πού είστε; Γιατί φύγατε από το χωριό σας; Τι δουλειά θα κάνετε εδώ;». «Κι εσείς για τις φάμπρικες;»
Η κυρία Ηλεκτρα από την Κεφαλλονιά, η κυρία Φιλιώ και Σοφία από τα Κύθηρα, η κυρία Στέλλα από τη Μάνη, ο κ. Αντζουλάτος από την Σπάρτη, ο κ. Δαλαίνας από τη Χίο, η κυρία Σοφία από τη Σμύρνη, η κυρία Πηγή, από την Κρήτη, παντρεμένη με ντόπιο, το γιό του Μιχάλη Γενίτσαρη, του τρανού ρεμπέτη, όπως μας ενημέρωσαν. «Τί είναι ρεμπέτης;» ρώτησα. «Τραγουδιστές που κάνουν φασαρία», απάντησε χωρίς δισταγμό η μητέρα μου.
Κατά το απόγεμα της πρώτης μέρας, κατεβήκαμε όλοι μας στην Πλατεία Καραϊσκάκη. Η μητέρα μου Αναστασία φορούσε ένα ωραίο μουσταρδί ταγιέρ, ο αδελφος μου Νίκος τη μαθητική του στολή και η Αιμιλία με τα κοτσιδάκια φούστα και μπλούζα σε χρώματα απαλά και ευσυγκίνητα. Καθώς κοιτούσαμε γύρω η μητέρα μας είπε: «Εδώ θα ζήσουμε τώρα. Πρέπει να συνηθίσουμε». Καθώς ανηφορίσαμε για το Δημοτικό περάσαμε από την εκκλησία της Αγίας Τριάδας: «Τι είναι η Αγία Τριάδα», ρώτησα. «Κάτι από την αρχαιότητα», είπε χωρίς ενδιαφέρον. […]
[Η συνέχεια του εξαιρετικού κειμένου στο τεύχος μας που κυκλοφορεί. Δείτε τα περιεχόμενα της έντυπης έκδοσης εδώ.]
