Μετάφραση από τα ισπανικά: Θεοδόσης Κοντάκης
Ελθέτω ο ποιητής
[Que venga el poeta]
Ελθέτω ο ποιητής.
Με έφερες εδώ για να μετρώ τ’ αστέρια,
να λούζομαι στον ποταμό, στην άμμο να σχεδιάζω.
Τούτη ήταν η συμφωνία.
Και τώρα μου όρισες να φτιάχνω δόκανα κι αμπάρες,
τουφέκια να γεμίζω, για δίκες κατάστιχα να γράφω.
Μ’ έφερες εδώ να τραγουδώ σε γάμο
και μου όρισες να θρηνώ πλάι σε τάφο.
❧
Το ξίφος
[La espada]
Εν αρχή εποίησεν ο Θεός το φως… και τη σκιά.
Είπεν ο Θεός: Γεννηθήτω φως
και εγένετο φως.
Και είδεν ο Θεός το φως ότι καλόν.
Όμως η σκιά παρέμενε.
Για τούτο δημιούργησε ο Θεός τον άνθρωπο.
Και του έδωκε του οδυρμού το ξίφος για να φονεύσει τη σκιά.
Μια μάχη η ζωή, ανάμεσα στις σκιές και στο δικό μου θρήνο.
Θα έρθουν άνθρωποι δίχως δάκρυα…
μα σήμερα τα δάκρυα είναι το ξίφος μου.
Νικημένος, έχω κυλιστεί στο έδαφος χίλιες φορές
μα πάντοτε σηκωνόμουν στηριγμένος στου ξίφους μου την κόψη.
Και το μυστήριο παραμένει,
για να μπορώ να σχίσω το μανδύα του με τον δικό μου οδυρμό.
Δε με ταπεινώνει να κλαίω.
Την περηφάνια μου μπορώ να δικαιώσω:
ποτέ δε σάλεψε ο κόσμος
κι ακόμα και τώρα δε σαλεύει, δίχως τον οδυρμό μου.
Τίποτε δεν είν’ στον κόσμο πιο μεγάλο από τα δάκρυά μου,
το έλαιο τούτο που απ’ το σώμα μου αναβλύζει
κι ίσαμε το μνήμα κυλά
ανάμεσα στις μυλόπετρες
του ήλιου και της νύχτας.
Μετρά ο Θεός τα δάκρυά μου απ’ την αυγή της Δημιουργίας.
Κι ιδού κυλούν, κυλούν
με κραυγές
και ουρλιαχτά
απ’ της ζωής την πρώτη μέρα, πίσω απ’ τον ήλιο.
Φως…
τα δάκρυά μου σαν σε φτάσουν,
δε θα ’χω μάτια για να κλαίω,
μα για να δω.
[Από τη συλλογή Ganarás la luz (Θα κερδίσεις το φως, 1943).]
❧
Ο κόσμος ποτέ δε σάλεψε… δίχως τον οδυρμό μου.
L. Felipe
Ο León Felipe (1884-1968) υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους Ισπανούς ποιητές του 20ού αιώνα. Αν και περίπου σύγχρονος με τους ποιητές της περίφημης «Γενιάς του 1927» (και μάλιστα οριακά πρεσβύτερος), ο Φελίπε εμφανίστηκε όψιμα στην ποίηση. Τη δεκαετία του 1930, παράλληλα με την ωρίμαση και την αναγνώρισή του ως ποιητή, ο Φελίπε αγωνίστηκε στον ισπανικό εμφύλιο, με το μέρος του δημοκρατικού στρατού. Το 1938, με την επικράτηση του φρανκισμού, ο ποιητής αυτοεξορίστηκε στο Μεξικό. Εκεί παρουσίασε το σπουδαιότερο μέρος του έργου του, με αποκορύφωμα τη συλλογή που παρουσιάζεται στη σύντομη αυτή μετάφραση.
Το ποιητικό έργο του Φελίπε χαρακτηρίζεται από μια ιδιότυπη θρησκευτικότητα, η οποία κυριαρχείται από την παρουσία του πόνου στον βίο του ανθρώπου. Σε τούτο, ο Φελίπε συγγενεύει με αρκετούς άλλους Ισπανούς διανοητές και ποιητές –μπορούν, αίφνης, ν’ αναφερθούν: ο Μιγκέλ ντε Ουναμούνο από τους παλαιότερους, ο Μπλας ντε Οτέρο και ο Φρανθίσκο Μπρίνες από τους νεότερους. Βιβλικές απηχήσεις εντοπίζονται συχνά στα ποιήματά του. Τα δάκρυα, η οδύνη επανέρχονται μέσα από γνώριμες εικόνες και σύμβολα· κυρίαρχο είναι, παράλληλα, το φως – ως απαρχή και ως τελείωση του βίου.
⸙⸙⸙
[Πρώτη δημοσίευση των μεταφράσεων στο ηλεκτρονικό Φρέαρ. Ζωγραφική: Gustave Doré, «Η κοιλάδα των δακρύων». Δείτε τα περιεχόμενα του πέμπτου ηλεκτρονικού μας τεύχους εδώ.]
