Συνέχαιρον φίλο ιατρικό επισκέπτη για τη μεταγραφή του σε άλλη φαρμακευτική εταιρεία, εκφράζοντάς του ταυτοχρόνως και το παράπονό μου, πως εγώ σαν μεγαλογιατρός δεν είχα αυτή την επιλογή να μεταπηδήσω σε άλλη Κλινική. «Μη νομίζεις» μου λέει, «πως κι εμείς έχουμε πολλές μετακινήσεις μπροστά μας. Φτάνει μία έως δύο μεταγραφές, μετά καίγεσαι». Πόσα λάθη μπορεί να κάνει κανείς στην καριέρα του;
Ο Ψυχίατρος του Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ στην Τρυφερή νύχτα χάνει την Κλινική στην Ελβετία και τον έρωτα της ζωής του. Σαν τον Ντικ Ντάιβερ κι εγώ, φοβόμουν μην καταλήξω από μεταφορά σε μεταφορά να στήσω την έδρα μου σε κάποιο αδιέξοδο υπόγειο μιας κακόφημης γειτονιάς, όπου θα συνταγογραφούσα σε τελειωμένα πρεζάκια. Πόσα λάθη μπορεί να κάνει κανείς στη ζωή του;
Έτσι και στο χώρο της λογοτεχνίας, οι λάθος κινήσεις δεν συγχωρούνται. Δεν συγχωρούνται οι λάθος παρέες, οι δημοσιεύσεις από δω κι από κει, οι συμμετοχές σε απρόσωπες φιέστες και αχαρακτήριστες ανθολογίες. Δεν συγχωρούνται τα λάθος βιβλία: ένα λάθος βιβλίο συμπαρασύρει και τα προηγούμενα και τα επόμενα σε ένα ισοπεδωτικό ντόμινο. Δεν συγχωρούνται τα λάθη μέσα σε ένα καλό κατά τα άλλα βιβλίο. Καραδοκούν να αναδείξουν το λάθος σου (εκφραστικό, γραμματολογικό, ύφους και σημείων στίξεως ‒κι ας λεν πως εξαφανίστηκαν), για να αποδομήσουν όλο το έργο σου. Δεν μπορείς να επαναλάβεις τα λάθη σου ως αδυναμία χαρακτήρα και τρέιντ μαρκ της παραγωγής σου, γιατί καίγεσαι πολύ πριν την τριανταμία και το εικοσιένα. Κανένας δεν ξεχνάει τα ολισθήματά σου, χώρια που αρκετοί από τους συνοδοιπόρους σου στην Τέχνη, ακόμα κι αν δεν διαθέτουν μνήμη ελέφαντα, καταγράφουν και την παραμικρή σου κίνηση στο ημερολόγιό τους. Εξωλογοτεχνικά περιστατικά κι αποτυχημένοι έρωτες βαρύνουν στη ζυγαριά περισσότερο ακόμα κι απ’ το ίδιο σου το έργο. Κι ας υποστηρίζουμε πάντα πως το έργο είναι αυτό που μετράει. Ναι, το έργο είναι η απάντηση στους επικριτές σου, αλλά οι αναγνώστες σου θα καταβάλουν μεγάλη προσπάθεια να το κοινωνήσουν, θαμμένο κάτω από τα ανυπόστατα κουτσομπολιά. Ναι, δεν έχεις πολλά περιθώρια για λάθη στη Λογοτεχνία. Αν δεν κάνεις όμως και καναδυό βασικά, δεν μπορείς να θεωρείσαι λογοτέχνης με αξιώσεις.
[Πρώτη δημοσίευση στο ηλεκτρονικό Φρέαρ. Έργο: William Kentridge.]
