frear

Χλόη Κουτσουμπέλη: Το σημείωμα της οδού Ντεσπερέ – του Ευριπίδη Ευριπίδου

Χλόη Κουτσουμπέλη
Το σημείωμα της οδού Ντεσπερέ
εκδ. Πόλις

Η Χλόη Κουτσουμπέλη αρχίζει τη νέα της ποιητική συλλογή Το σημείωμα της οδού Ντεσπερέ με μια πασίγνωστη ατάκα, «Με λένε Τζέιν, Τζέιν Μποντ» (ΠΡΟΛΟΓΟΣ) προετοιμάζοντας και προειδοποιώντας μας για τη συνέχεια. Τζέιν, αντί Τζέιμς. Ποια είναι η Τζέιν μας λέει έμμεσα πιο κάτω, «από τότε που τυφλώθηκε ο εργοδότης μου» και «στους άγριους βάλτους του Θόρφιλντ, αποκαΐδια». Αναφέρεται στην Τζέιν Έιρ, την κεντρική ηρωίδα του ομώνυμου δημοφιλούς μυθιστορήματος της Σάρλοτ Μπροντέ.

«Γεννήθηκα το 1846». Η Σάρλοτ Μπροντέ που γεννήθηκε το 1816. Η Τζέιν Έιρ εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1847, άρα μάλλον δεν εννοεί ούτε αυτήν. Το 1846, όμως, κυκλοφόρησε μια ποιητική συλλογή των τριών αδελφών Μπροντέ, με τα ψευδώνυμα Κάρερ, Έλλις και Άκτον Μπελ. Πιστεύω ότι σε αυτό αναφέρεται η Κουτσουμπέλη. Τότε γεννήθηκε η Ποιήτρια. Το επιβεβαιώνει ο τελευταίος στίχος του ΠΡΟΛΟΓΟΥ «Γράφω ακόμα».

Ποιήτρια και κατάσκοπος ταυτόχρονα. Ποιήτρια έξω και πέρα από τον χρόνο. Αλλά και Ποίηση διαχρονική, «και, κάπως έτσι,/ κάποιος, κάπου, κάποτε,/ έγραψε τον πρώτο στίχο» (Οι φήμες και άλλα άγνωστα ιπτάμενα αντικείμενα). Κατάσκοπος που κυκλοφορεί ανάμεσά μας, υπονομεύει τις βεβαιότητές μας «Αφού η ίδια η ύπαρξή μας εμπεριέχει την παγίδα», «Η ζωή μας προετοιμάζει για πουτίγκα/ και μας σερβίρει χελωνόσουπα», «κανείς θνητός/ δεν πέθανε ποτέ/ από θνησιγενές φιλί» (Όλη η αλήθεια σχετικά με την προδοσία). Μας προσγειώνει στην πραγματικότητα, «έχουν και τα θαύματα τα όριά τους, απαντάει αυτός» και μάλιστα μέσα από ένα ποίημα που παραπέμπει ευθέως στο φανταστικό και το παράδοξο (Η Αλίκη ανακάμπτει). Μας υπενθυμίζει τον παράλογο αγώνα του ανθρώπου για την αθανασία, «Έλα κι ανάστησέ με, του φωνάζει./ Αυτός κάτω από το χώμα ακούει ήρεμα,/ με τα χέρια στο στήθος σταυρωμένα./ Τόσο εξοικειωμένοι πια οι νεκροί με το παράλογο,» (Γυναίκα Λάζαρος). Μας αφυπνίζει για την εμπιστοσύνη στις σχέσεις «Ποτέ μην εμπιστεύεσαι αυτούς/ που αφήνουν σημειώματα./ Εννιά στις δέκα φορές επινοούν.» (Το Σημείωμα της οδού Ντεσπερέ)

Κινείται απαρατήρητη, σκιά. Καταγράφει, ενσωματώνει, ενδοβάλλει. Πρόσωπα, πράγματα, καταστάσεις. Και λογοτεχνία. Πολλή λογοτεχνία. Ο Λιούς Κάρολ (Η Αλίκη Ανακάμπτει), η Σύλβια Πλαθ (Η Γυναίκα Λάζαρος), ο Ιούλιος Βερν – ο Φιλέας Φογκ επανέρχεται – και πάλι ο Λιούις Κάρολ και ο Φραντς Κάφκα (Οι Τρεις Εραστές), ο Λέων Τολστόι και ο Χέρμαν Μέλβιλ (Λογοτεχνικές Συγκρούσεις. Νομίζω ότι η φάλαινα και η νύχτα, δεν παραπέμπουν μόνο στον Μέλβιλ και τον Μόμπι Ντικ, αλλά και στην ποιητική συλλογή της ίδιας «Η Νύχτα είναι μια Φάλαινα»), ο Κονσταντίν Σιμόνοφ (Κονσταντίν Σιμόνοφ), Τζον Μάθιου Μπάρι (Ο Κύριος Χόθορν Παραβιάζει την Εναέρια Κυκλοφορία) υπάρχουν στη συλλογή , όχι ως απλές αναφορές, αλλά ενταγμένοι στα ποιήματα με τρόπο ευφυή και δημιουργικό.

Ο κόσμος της Κουτσουμπέλη, είναι γεμάτος καταστροφές, τραύματα, υποκρισία, εγκατάλειψη, απώλειες, πόνο, προδοσία. Που χρειάζεται κουράγιο για να πορεύεσαι στα μονοπάτια του. Να ανατρέπεις, να συγκολλάς, να λειαίνεις, να σκάβεις, να επουλώνεις, να ερωτεύεσαι και μετά την απόρριψη και την προδοσία, να συνέρχεσαι από τις απώλειες και να συνεχίζεις. Με οδηγό την Αλήθεια. Τη δική σου και των άλλων. Γνωρίζοντας ότι η μάχη που δίνεις είναι εκ των προτέρων χαμένη. Και σημασία έχει να τη δίνεις με στυλ. Το δικό σου προσωπικό στυλ.

ΑΛΚΗΣΤΙΣ
Είπε αυτός μπορεί να τα ρυθμίσει.
Να διασωθεί ο Άδμητος.
Μία μικρή μίζα στον βαρκάρη,
ένα ασημένιο νόμισμα στο στόμα.
Ο Κέρβερος θα αναισθητοποιηθεί με βαρβιτουρικά.
Η απόδραση θα γίνει τη νύχτα στο σκοτάδι.
Αρνήθηκα.
Οι νεκροί έρωτες δεν ανασταίνονται ποτέ.

Η Χλόη Κουτσουμπέλη μεγαλώνει και ωριμάζει μαζί με την Πηνελόπη και την Αντιγόνη της. Η τεχνική της είναι άψογη και η ματιά της καθαρή και διεισδυτική, τόσο προς τα έσω, όσο και προς τα έξω. Η τελευταία της ποιητική συλλογή είναι από τις ωριμότερες, πιο άρτιες και καλύτερές της.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Και τώρα; Τον ρώτησε.
Αυτός καθόταν σε μια καρέκλα σκηνοθέτη
με την πλάτη γυρισμένη στα ερείπια.
Φορούσε μαύρα γυαλιά.
Τώρα, της είπε με βραχνή φωνή,
είσαι απλώς μία συλλογή ποιημάτων που τελειώνει.

Σε λίγο καιρό κοντά σας με νέο ηλεκτρονικό τεύχος στο mag.frear.gr

Mag.frear.gr – Τα ηλεκτρονικά μας τεύχη