Ὁ Ἀριστοτέλης στά Πολιτικά του ὁρίζει ὅτι πραγματικός πολίτης εἶναι «ὁ δυνάμενος καὶ προαιρούμενος ἄρχεσθαι καὶ ἄρχειν πρὸς τὸν βίον τὸν κατ’ ἀρετήν» (1284a). Σημειώνουμε: ὄχι μόνο ὁ δυνάμενος, ἀλλά καί ὁ προαιρούμενος, δηλαδή ὁ ἐνεργητικά συμμετέχων στή διαρκή αὐτοθέσμιση τῆς κοινωνίας, ἀφοῦ, ὅπως παρατηρεῖ ὁ Περικλῆς στον Ἐπιτάφιο, ὁ μή δραστηριοποιούμενος στόν πολιτικό χῶρο δέν θεωρεῖται ἀπράγμονας, ἀλλά ἄχρηστος («Μόνοι γάρ τόν τε μηδέν τῶνδε μετέχοντα οὐκ ἀπράγμονα ἀλλ’ ἀχρεῖον νομίζομεν», Θουκ. 2, 40). Αὐτό ὅμως δέν σημαίνει ὅτι ὅλοι εἶναι σέ θέση νά κυβερνήσουν. Στήν ἀθηναϊκή δημοκρατία ἰδανικό ἦταν ἡ ἐκλογή τῶν καλύτερων καί ἱκανότερων καί ὄχι ἁπλῶς ἡ ἐκλογή ἀντιπροσώπων (ὅπως γίνεται σήμερα) κι ὁ Ἀριστοτέλης, ἀπό ἀντίδραση στόν λαϊκισμό καί τήν ὀχλοκρατία, ἀπαξιώνει τή δόξα τῶν πολλῶν, προτιμώντας τόν κατ’ ἀλήθειαν πολιτικό πού χαρακτηρίζεται ἀπό φρόνηση.
Σήμερα ζοῦμε τήν ἰσοπεδωτική δημοκρατία τοῦ facebook ὅπου ὅλοι ἔχουν γνώμη γιά ὅλα, λειτουργοῦμε χωρίς ἐσωτερικευμένους θεσμούς καί μέ θραυσμένους τούς ἄλλοτε συνεκτικούς δεσμούς τῆς παράδοσης, μέ πολιτικούς-ἐπιβήτορες τῆς ἐξουσίας, πού σκέφτονται ἀποκλειστικά μέ ὅρους ἀτομικοῦ/κομματικοῦ συμφέροντος (προεδρική ἐκλογή) ὅταν δέν κάνουν τή δημόσια ζωή Δελφινάριο (ὑποθέσεις δωροδοκίας πολιτικῶν), ἐνῶ φαίνεται ὅτι χρειαζόμαστε μονίμως ἐξωκοινωνικές πηγές καί ἐγγυήσεις γιά τήν τήρηση τοῦ νόμου καί τή συνετή διαχείριση τῆς ζωῆς μας (μνημόνια). Κι αὐτούς τούς ἐξωνημένους πολιτικούς τούς ἀποκαλοῦμε ὑποτιμητικά, ὡς δῆθεν κυρίαρχος λαός, «πολιτικό προσωπικό», κάτι σάν συμβασιούχους ὑπηρέτες μας δηλαδή (μιά παιδιάστικη ρητορική ἐκδίκηση), παραθεωρώντας πάντοτε ὅτι γιά τήν ἐκλογή τους εἴμαστε οἱ μόνοι ὑπεύθυνοι. Οἱ ἐκπρόσωποί μας εἶναι ὁ ἀψευδέστερος καθρέφτης τῆς κοινωνίας καί τῆς παιδείας μας.
Εἶναι ἐνδεικτικό ὅτι ἐπί μῆνες κυριάρχησε στίς καθημερινές συζητήσεις τό ἐρώτημα γιά τήν ταυτότητα τοῦ νεκροῦ τῆς Ἀμφίπολης. Καί δέν ἀναλογιστήκαμε τήν τραγική ἀλληγορία: Ἐμεῖς, πού μόνο καύχημά μας ἔχουμε τό ἔνδοξο παρελθόν μας, ἀναζητοῦμε τόν ἀρχαῖο νεκρό μιᾶς ἀμφισβητούμενης, μιᾶς δῆθεν πόλης (Ἀμφί-πολις) καί δέν σκεφτόμαστε ὅτι αὐτός εἶναι ἡ ἴδια ἡ δημοκρατία μας.
Τό Φρέαρ
[Τό ἐκδοτικό σημείωμα τοῦ τεύχους 10 πού κυκλοφορεῖ στό τέλος τῆς ἑπόμενης ἑβδομάδας. Δέν συνηθίζουμε νά δημοσιεύουμε κείμενα ἀπό τό τεῦχος στήν ἱστοσελίδα μας, ἀλλά ἐπειδή σήμερα εἶναι μέρα περισυλλογῆς γιά τήν αὐριανή κάνουμε μιά ἐξαίρεση.]
