Miller’s Crossing (1990)
Ethan & Joel Coen
Ένα αγόρι κοιτάζει για αρκετή ώρα έναν νεκρό άντρα πεσμένο σε κάποιο σοκάκι. Σοβαρό κι αμίλητο του κλέβει την περούκα και φεύγει τρέχοντας. Ο κόσμος των αδελφών Κοέν είναι ουσιαστικά ένας κόσμος φαντασμάτων. Οι ταινίες τους γεμάτες από έναν πνευματισμό, ένα φόβο θανάτου, ένα παιχνίδι με το παράλογο και μια ελπίδα για λύτρωση, καλά συγκαλυμμένη πίσω από φιγούρες γκροτέσκες, και καταστάσεις όλο και πιο αλλόκοτες, αν και παραπέμπουν στη κωμωδία στο στήσιμο τους, είναι ξεκάθαρα περισσότερο λυπημένες παρά κωμικές. Το γκανγκστερικό Πέρασμα του Μίλερ είναι ταινία καμπής στο ύφος τους. Ο συμβολισμός του, που άλλοτε παίρνει τη μορφή ενός φολκ αμερικανικού τραγουδιού (Inside Llewyn Davis) άλλοτε μοιάζει κατευθείαν βγαλμένος μέσα από τις σελίδες ενός όλο μελαγχολία νουάρ του Τζέημς Κέην (Ο άνθρωπος που δεν ήταν εκεί), ή από τα πονεμένα γκόσπελ της Νέας Ορλεάνης (Ladykillers, Ω αδελφέ πού είσαι), χρωστάει πολλά στη γραφή του Ντάσιελ Χάμετ, από το Γυάλινο κλειδί του οποίου εμπνέεται ελεύθερα το Πέρασμα του Μίλερ. Ο τίτλος της πρώτης τους ταινίας, Blood simple είναι παρμένος απ’ τον Κόκκινο θερισμό, του Χάμετ, συγγραφέα με τον οποίο μοιράζονται μια παρόμοια ροπή στο μεταφυσικό, ενώ δεν είναι τυχαίο ότι ο αντιπαθέστερος γκάνγκστερ στο Πέρασμα του Μίλερ λέγεται Ντέην (παραπομπή στο μυθιστόρημα του Χάμετ, Η κατάρα των Ντέην).
Το Πέρασμα του Μίλερ, είναι ένα σημείο στο δάσος όπου οι γκάνγκστερ της ποτοαπαγόρευσης δολοφονούν τα θύματά τους, ένα μονοπάτι μεταξύ του κόσμου των νεκρών και των ζωντανών, ένας Αχέροντας. Πρώτη φορά το γνωρίζουμε σ’ ένα όνειρο του πρωταγωνιστή, μιας αινιγματικής μορφής του υπόκοσμου. Βλέπει τον εαυτό του στο στοιχειωμένο αυτό τόπο να κυνηγάει ένα καπέλο —ακριβώς όπως ο Λιούιν Ντέηβις (και άλλοτε ο τρυφερός Φίλιπ Μάρλοου του Ρόμπερτ Όλτμαν) ακολουθούν μόνιμα ένα γάτο. Όταν αργότερα περιγράφει το όνειρο σε μια γυναίκα, όμως, θα το αρνηθεί πεισματικά, αφού «πιο γελοίο πρόσωπο από αυτό που κυνηγάει το καπέλο του, δεν υπάρχει».
Και μόνο το όνειρο αυτό πυκνώνει όλη την περίπλοκη αφήγηση, μια σειρά από ίντριγκες και παράξενα εγκεφαλικά παιχνίδια με τα οποία ο άντρας, σαν Σαμουράι κι ο ίδιος, όπως οι ήρωες του Κουροσάβα, αλλάζοντας συνεχώς στρατόπεδα και συμμορίες, θα επιβάλει την έκβαση που επιθυμεί, θα αναχθεί σε φιγούρα σχεδόν υπερφυσικής δύναμης και, εν τέλει, πληρώνοντας το αναπόφευκτο τίμημα που πάντα κρύβουν τέτοια παιχνίδια, θα επιλέξει όχι τη συντροφιά αυτών που αγάπησε, της γυναίκας και της πατρικής φιγούρας του Ιρλανδού μαφιόζου του Άλμπερτ Φίνεϊ, αλλά τη μοναξιά του.
