Η ζωή σας μοιράζεται ανάμεσα στην Πολωνία και στις ΗΠΑ. Υπάρχουν διαφορές στον τρόπο που οι δύο ήπειροι ‒και οι δύο σε κρίση αυτήν την περίοδο‒ γράφουν και αντιλαμβάνονται την ποίηση;
Από τις πολύ πρώτες μου επισκέψεις στις ΗΠΑ (στα τέλη της δεκαετίας του 1980), έμεινα έκθαμβος από τις ομοιότητες μεταξύ ποιητικών συνθηκών στην Πολωνία και στις ΗΠΑ. Ο σύγχρονος ποιητικός χάρτης έχει να κάνει περισσότερο με ορισμένες χώρες και γλώσσες, παρά με ολόκληρες ηπείρους. Για παράδειγμα, η Γαλλία αποτελεί εξαίρεση ‒κάποτε κατανάλωσα μία ολόκληρη ώρα αντιπαρατιθέμενος με τον Μισέλ Ντεγκύ επάνω στην έννοια της «Γαλλικής Εξαίρεσης», όσον αφορά την ποίηση. Ήταν στην Κρακοβία, στο Γαλλικό Ινστιτούτο, πριν από μερικά χρόνια. Υποστήριξα ότι ναι, οι σύγχρονοι Γάλλοι ποιητές έχουν μια διαφορετική αισθητική φιλοσοφία. Και, βέβαια, γνώριζα ορισμένα πράγματα για το θέμα, αφού είχα ζήσει είκοσι χρόνια στο Παρίσι και είχα εκτεθεί στο σιωπηλό βέτο των εγχώριων ποιητών. Όχι, έλεγε εκείνος, δεν υπάρχει γαλλική εξαίρεση, πάρε για παράδειγμα τον Άσμπερι. Παντού υπάρχουν ερμητικοί ποιητές, όχι μονάχα στη Γαλλία. Εκεί, βέβαια, ένα είδος ερμητισμού μοιάζει να κυριαρχεί, αυτό είναι φανερό.
Η σημερινή κατάσταση είναι πολύπλοκη: όπως γνωρίζετε, σε όποια σχεδόν χώρα και να ταξιδέψει κανείς, συναντά νεότερους ποιητές που πίνουν νερό στο όνομα του Άσμπερι και μόνο… Στις ΗΠΑ ο Άσμπερι δεν είναι παρά μία από τις πολλές φωνές, μια φωνή του περιθωρίου (αν και πολύ γνωστή).
[Απόσπασμα από τη συνέντευξη του σπουδαίου Πολωνού ποιητή Άνταμ Ζαγκαγιέφσκι στους Αλί Καλντερόν και Δημήτρη Αγγελή, που δημοσιεύεται στο Φρέαρ, τχ. 7. Στη φωτογραφία ο Ζαγκαγιέφσκι (δεξιά) με τον Άσμπερι (αριστερά).]
