Μετάφραση: Αναστάσιος Θεοφιλογιαννάκος
Οι Γραφές, όταν μας αφηγούνται την εκδίωξη του Αδάμ από την Εδέμ, παραβλέπουν μια λεπτομέρεια, που αναμφίβολα ο Ιερός Συγγραφέας της Γένεσης θεωρεί ότι δεν είναι αρκετά σημαντική: δηλαδή την ακραία απόδειξη του σπλαχνικού ελέους, που ο Αιώνιος Πατέρας, παρά την αυστηρότητά του, έδειξε στον άνθρωπο, αφήνοντάς του τη συντροφιά άλλων ζώων, τα οποία δεν είχαν φάει, όπως αυτός, τον καρπό της επιστήμης.
Όπως όλοι γνωρίζουν, δοκιμάζοντας αυτόν τον καρπό, ο άνθρωπος απέκτησε τη γνώση του καλού και του κακού, δηλαδή την ικανότητα να κρίνει. Αλλά τα άλλα ζώα παρέμειναν απρόσβλητα και άνοσα από την ικανότητα του ανθρώπου: και αυτό είναι το πιο αγαπητό χαρακτηριστικό που ξεχωρίζει τα άλλα ζώα από τον άνθρωπο· και είναι γι΄αυτό που ο άνθρωπος επιζητεί κυρίως τη χάρη της συντροφιάς τους, στην οποία όλοι βρίσκουμε κάτι από την απαράμιλλη τρυφή και τις απολαύσεις που κοσμούσαν τις ατέρμονες γιορτές της χαμένης Εδέμ. Και μας τρομάζει να σκεφτόμαστε πόσο πικρή θα ήταν η εξορία μας, αν δεν μας είχε μείνει αυτή η παρηγοριά.
Παρόμοια παρηγοριά παραχωρείται και στους ενήλικες του ανθρώπινου είδους κατά την πρώτη κιόλας ημέρα γέννησης των παιδιών τους. Αλλά δυστυχώς, κάθε μέρα που περνά, το δέντρο της επιστήμης του καλού και του κακού απλώνει τη σκιά του όλο και περισσότερο πάνω τους. Και είναι αυτή η σκιά που συσκοτίζει και αμαυρώνει τις πιο πολύτιμες και εγκάρδιες συζητήσεις με τους συνανθρώπους μας. O φόβος ότι θα μας κρίνουν πνίγει την ειλικρίνεια, εμποδίζει την εγκατάλειψη του ενός στον άλλο, διαστρεβλώνει τα συναισθήματα και διαβρώνει κάθε εμπιστοσύνη. Ειπώθηκε ότι «l’amour est un combat d’orgueil et d’espérance» αλλά στη συντροφιά του σκύλου μας ή της γάτας μας βρίσκουμε ανάπαυση από τους εξαντλητικούς πολέμους της ελπίδας και της περηφάνειας.
Χάρη στα ζώα μπορούμε να αντικρίσουμε, πάνω στη γη, ένα ζωντανό βλέμμα που μας δηλώνει την πιο τρυφερή φιλία, χωρίς καμία σκιά κρίσης! Θα μπορέσετε να παρουσιαστείτε μπροστά τους στις πιο άθλιες όψεις της δυστυχίας και γι’ αυτά θα είσαστε πάντοτε ο αρχαίος άρχοντας της Εδέμ. Δεν θα χρειαστεί να φοβηθείτε την εμφάνιση των ρυτίδων στο πρόσωπό σας: η ασχήμια, η ασθένεια και τα γηρατειά δεν τους είναι αποκρουστικά ελαττώμματα. Αυτά δεν θα βαρεθούν τη θλίψη σας, δεν θα δυσπιστήσουν για τις προθέσεις σας· ούτε κι εσείς χρειάζεται να φοβηθείτε ότι μπορούν, με την αγάπη τους, να παραβιάσουν τις αμπαρωμένες πόρτες της ακηδίας σας.
Δυστυχισμένος ο άνθρωπος που αγνοεί τις παρηγοριές μιας τέτοιας φιλίας! Γι’ αυτόν, η γη είναι πραγματικά μια απαρηγόρητη εξορία. Και ποιος αρνήθηκε ότι οι σύντροφοί μας τα ζώα έχουν ψυχή; Όποιος το αρνήθηκε, αποδεικνύει ότι δεν έχει ούτε καρδιά, ούτε κριτήριο. Μπερδεύει το διάφανο φως της ψυχής με τη σκιά της, τη γνώση του καλού και του κακού.
⸙⸙⸙
[Από τη συλλογή δοκιμίων της Έλσα Μοράντε με τίτλο Υπέρ ή κατά της ατομικής βόμβας και άλλα κείμενα. Πρώτη δημοσίευση της μετάφρασης στο ηλεκτρονικό Φρέαρ. Φωτογραφία: ©William Vanderson. Δείτε τα περιεχόμενα του ενδέκατου ηλεκτρονικού μας τεύχους εδώ.]
