Συνεπαρμένος από το ρεύμα του καιρού και τα πράγματα μιας ζωής που δεν ορίζεται πια από τον ίδιο, παραπατώντας σε μια εσωτερική πορεία αντίστοιχη της κοινωνικής διάλυσης, ο σύγχρονος άνθρωπος οδεύει ίσως άθελά του προς κατευθύνσεις απρόβλεπτες. Η περίφημη φράση του Νίτσε για το θάνατο του Θεού, που σε άλλους προκάλεσε τον τρόμο της απόγνωσης και σε άλλους την ευφρόσυνη ελπίδα μιας υπαρκτικής ελευθέρωσης, προφητεία για την Ευρώπη των έσχατων καιρών, αρχίζει να παίρνει σάρκα και οστά όχι στον εικοστό αιώνα όπως νόμισαν πολλοί (όταν κυριαρχούσαν σκορπίζοντας τη φρίκη οι μεγάλες ιδεολογίες) αλλά στον εικοστό πρώτο, στον αιώνα μας. Οι μάσκες όλες θα πεταχτούν τώρα και η ζωή θα αποκαλυφθεί όπως πραγματικά είναι: ένας ανελέητος στίβος ατομικών, φυλετικών και ταξικών συγκρούσεων, στις οποίες θα επιβάλλεται, σε κάθε πεδίο, ο πιο αδίστακτος, ο πιο απαίδευτος.
Δυναμική και χωρίς ηθικά προσχήματα θα είναι αυτή η επιβολή στις ημέρες μας καθώς αποθέτονται χάμω ως περιττό φορτίο, όλες οι ανθρωπιστικές αξίες σαν μάταιες αστικές προκαταλήψεις. Κάθε έγκλημα πια δικαιολογείται, κάθε αβελτηρία βρίσκει υπεράσπιση και ύστατοι κήρυκες ηθικής απομένουν οι αναξιόπιστοι φαρισαίοι. Οι αξίες του αυτόνομου ανθρώπου και του επιστημονισμού είναι αδύνατον να δώσουν πια ένα αντικειμενικό νόημα στον κόσμο. Πώς αλλιώς θα γινόταν; Όταν καταστρέφεται η φαντασία ενός λαού, είναι άσκοπο να εξανίστασαι μετά, όταν η ανομία και η απάτη βασιλεύουν. Όταν τίποτα δεν μας ενώνει πια με τους άλλους, όταν οι συλλογικές ταυτότητες ορίζονται ως μύθοι που πρέπει με κάθε τρόπο να καταρριφθούν, όταν σχεδόν τα πάντα επιτρέπονται χάριν της ατομικής ευδαιμονίας, πώς να μη γίνει η ύπαρξη ελαφρότατη αφού ό,τι κι αν συμβαίνει, λαμπρό ή σκοτεινό, όμορφο ή τρομερό, είναι προορισμένο να χαθεί για πάντα;
Ας μην παριστάνουμε λοιπόν τους έκπληκτους, ούτε βέβαια τους τρομαγμένους από τον αμοραλισμό των καιρών μας. Ζούμε απλά τη στιγμή της καρποφορίας. Σπορά ήταν οι ιδέες της διαρκούς προόδου και της αέναης διανομής του κέρδους. Οι ιδέες της γενικής ισότητας που γέννησαν τον ουτοπικό ατομικισμό και γέννησαν τον πιο χυδαίο μηδενισμό: τον πρακτικό μηδενισμό, αυτόν που δεν δηλώνει καν την ταυτότητά του. Ένας πολιτισμός όμως δεν μπορεί επ’ άπειρον να πορεύεται με τον μηδενισμό ως θεμέλιο ζωής και έμπνευσης. Δεν μπορεί οι τέχνες, οι επιστήμες, οι σχέσεις των ανθρώπων, όλη η κοινωνία να θητεύει στο κενό και στο τίποτα και να περιμένει κατόπιν τη λύτρωση από την αγωνία του μηδενός στην ευημερία και την εξαγορά. Πού θα κατευθυνθεί ο άνθρωπος που αισθάνεται μέσα του το κενό, τη διάψευση και την ήττα παρά στην απάτη και το ψέμα; Ο πρακτικός μηδενιστής, όσο και αν καμώνεται τον ηθικό, το δημοκράτη ή τον καλλιεργημένο, δεν θα γίνει παρά ένα υποκείμενο της μάζας που δεν πιστεύει σε τίποτα και δεν σέβεται κανέναν.
Και οι έντιμοι άνθρωποι; Αυτοί ήρθε ο καιρός να απαντήσουν στο μόνο τελικό ερώτημα: θα συμβιβαστούν με αυτό το τέλος του πολιτισμού μας ή θα αναζητήσουν τις ρίζες του κακού; Θα έχουν την τόλμη ν’ απαντήσουν στη διάσπαση του ανθρώπου από τότε που η Πίστη από πλαίσιο της ζωής έγινε ιδεολογία στασιμότητας και η ύπαρξη χωρίστηκε σε θεωρητική και σε πρακτική παρουσία; Διότι είναι αυτή η διάσπαση που γέννησε την ψυχική και την πνευματική απογύμνωση του αιώνα μας. Το πλήθος από υποκατάστατα (από τον διαφωτισμό ως τον μαρξισμό και ως την ψυχανάλυση) πουθενά δεν καταλήγουν παρά στον ιδεολογικό ή τον πρακτικό μηδενισμό. Γιατί χωρίς πίστη, χωρίς τη θαλπωρή που καταργεί τη μοναξιά, χωρίς τη μυστική, ανεξήγητη παρηγοριά που συνιστά τη συλλογική μνήμη και χωρίς την Πράξη ως επιβεβαίωση της ύπαρξης, η ψυχή μένει γυμνή, έρμαιο των πιο σκοτεινών παθών της. […]
[Η συνέχεια του κειμένου στο τεύχος 4 του περιοδικού Φρέαρ που μόλις κυκλοφόρησε (τεύχος Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου).]
