Είναι τόση και τέτοια η εντέλεια του αφηγήματος Λι, του Νίκου Καββαδία, που μοιάζει σαν τίποτα γι’ αυτό να μην μπορείς να πεις, σε αποστομώνει σαν τα παραμύθια. Το μόνο που θες είναι να το ξαναδιαβάσεις. Κι είναι ένα παραμύθι, καίτοι ρεαλιστικό, το Λι. Είναι σαν ένα δώρο, για τον αναγνώστη, που φέρνει πίσω για την ανθρωπότητα από το ταξίδι του ένας ναυτικός, ο κώδικας της ανθρωπιάς στα μυστικά του σημεία που μας μυεί ο ασυρματιστής Καββαδίας. Το πλοίο πιάνει θαρρείς σε μια πολιτεία του νερού, που όμως ισότιμα τη διεκδικεί κι ο ουρανός. Ο Ρίλκε δεν ευλόγησε τη φτώχια; Αυτός, αν δεν απατώμαι, δεν είπε ευτυχώς που υπάρχει; Η φτώχια και η ανάγκη κάνουν το ευτελές πολύτιμο, ως ευτελές αν νοήσουμε αυτό που πάψαμε να εκτιμούμε λόγω κορεσμού. Η φτώχια και η ανάγκη κάνουν ιερό το ρυπαρό και το ποταπό και εξυψώνουν στην αγιότητα τη χαμέρπεια και την ανέχεια σε ασκητεία. Η μικρή Λι μαθαίνει τον κόσμο μέσα από τις ιστορίες, και το μάθημα της ενσυναίσθησής της θέλει ο Καββαδίας να μας μεταφέρει, σαν άνθος ευαίσθητο, που κινδυνεύει απ’ τον κόσμο μας να χαθεί, κόσμος ο οποίος έμαθε να μετρά μονότροπα τις αξίες, τη δική του αξία. Γιατί αυτός είναι ο προορισμός των λέξεων, ο προορισμός των ιστοριών, μες στην πλημμύρα της άχρηστης περίσσειας ως κιβωτοί να διασώσουν την αζευγάρωτη, την ορφανή αλήθεια, ότι η ολοκλήρωση του ατόμου, ότι η ολοκλήρωση του ανθρώπου περνά μέσα από τον πλησίον, από αυτόν, που όχι δίχως καχυποψία, βαφτίσαμε άλλον. Όπως ο Καββαδίας αποστάζει ποιητικά το αιδοίο σε μια από τις ομορφότερες παραγράφους της ελληνικής πεζογραφίας, έτσι ανάγει σε αλήθεια ποιητική την ευαισθησία και την ανθρωπιά, αυτή που με τη σειρά της ανάγει τον άνθρωπο σε θεό, στην εξωτική Κίνα συμβολίζεται με ό,τι εμείς συνηθίσαμε να συμβολίζουμε την καταστροφική δύναμη, κεντημένος με χρυσή κλωστή δράκος, αυτός που εδώ αποκαλούμε άγγελο.
⸙⸙⸙
[Πρώτη δημοσίευση στο ηλεκτρονικό Φρέαρ. Δείτε τα περιεχόμενα του τρίτου ηλεκτρονικού μας τεύχους εδώ.]
