Η κίνηση του εκκρεμούς
Θοδωρής Νταλούσης, λώβα, Θράκα, Λάρισα 2019.
«…εναλλάσσοντας το βάρος μου μια στο δεξί πόδι και μια στο αριστερό σαν εκκρεμές σώμα…» (σελ. 15). «Εγώ παραμένω στο ίδιο σημείο εναλλάσσοντας το βάρος του σώματός μου, μια στο δεξί πόδι και μια στο αριστερό σαν εκκρεμές σώμα.» (σελ. 26). «Παραμένω στην είσοδο εναλλάσσοντας το βάρος του σώματός μου, μια στο δεξί πόδι και μια στο αριστερό.» (σελ. 36). Από το πρώτο διήγημα «Το άνοιγμα».
«Προκειμένου να αποφύγω τη βύθισή μου στην άσφαλτο άρχισα να εναλλάσσω το βάρος του σώματός μου, μια στο δεξί πόδι και μια στο αριστερό, ώσπου αποφάσισα να στρίψω δεξιά.» (σελ.64-65). «Παρέμεινα στο ίδιο σημείο για αρκετή ώρα, ενάλλασσα το βάρος μου μια στο δεξί πόδι και μια στο αριστερό, ώσπου όλα άρχισαν να φαίνονται και πάλι μυστήρια.» (σελ. 70). «Ο χρόνος κυλούσε μα εγώ παρέμενα εκεί, ενάλλασσα το βάρος μου δίχως να ξέρω, ίσως ένα σημάδι που θα μου έδινε κατεύθυνση… αναμφίβολα τους φαινόμουν ύποπτος όπως κουνιόμουν από πόδι σε πόδι.» (σελ. 72). Από το δεύτερο διήγημα «Ρέζους αρνητικό».
«Χαζεύω το χαλί αρχίζοντας να εναλλάσσω το βάρος του σώματός μου, μια στο αριστερό πόδι και μια στο δεξί, σε μια άσκηση ισορροπίας όπου το κέντρο βάρους ωθείται σταδιακά προς τα άκρα.» (σελ. 103). Από το τρίτο διήγημα «Ο πολυέλαιος».
Ο Θοδωρής Νταλούσης με τη λώβα και τα τρία ομόκεντρα διηγήματα με πρωταγωνιστές τα ίδια τρία ονόματα ηρώων (ο Κώστας, ο Στάθης, η Αλέκα), που ίσως δεν είναι και τα ίδια πρόσωπα αλλά να έχουν απλώς το ίδιο όνομα, μετεωρίζεται επτά φορές: πέντε από το δεξί στο αριστερό πόδι, μία από πόδι σε πόδι (χωρίς να γνωρίζουμε από ποιο ξεκινάει η κίνηση) και μία τελευταία αντιστρόφως από το αριστερό στο δεξί. Χάρη σ’ αυτή την επαναλαμβανόμενη κίνηση του εκκρεμούς, θυμήθηκα το πρώτο μυθιστόρημα του Σώλ Μπέλοου Ο μετέωρος άνθρωπος (1944) ‒αιωρούμενος, σε μια πρώτη ελληνική μετάφραση. Ένα χρόνο πριν τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου έχουμε την εμφάνιση του ανθρωπολογικού τύπου που θα κυριαρχούσε μέχρι τις μέρες μας μέχρι τη διατύπωση από τον Γραμματικάκη πως «ο μετέωρος άνθρωπος υποπτεύεται ήδη ότι μόνον ένας κόσμος που ξεκινά από αυτόν και καταλήγει στον Αλλο ‒τους άλλους μετέωρους ανθρώπους‒ έχει κάποια λογική υπάρξεως ή δυνατότητα να επιβιώσει».
Ο Θοδωρής Νταλούσης με την κίνηση του εκκρεμούς ως άλλος μπεκετικός Μολλόυ διατηρεί σε υψηλό βαθμό την περιέργειά μας για το πώς θα τελειώσει μια φράση, την επόμενη φράση, την μετέπειτα σελίδα, σε έναν παροξυσμό αναμονής για το αν θα επιβεβαιωθούν ή θα διαψευστούν τελικά οι προβλέψεις μας. Δημιουργεί ένα κλειστοφοβικό πλαίσιο από το οποίο δεν υπάρχει καμία διέξοδος απελευθέρωσης. Με έναν παράδοξο κι ακραίο τρόπο μας βοηθάει να καταλάβουμε πως είμαστε όλοι αναποφάσιστοι, αντικοινωνικοί και εγκλωβισμένοι σε μια νοσηρή νοητική και κοινωνική κατάσταση περιθωριοποίησης. Το περιθώριο δεν υπάρχει, επειδή ο κόσμος όλος έχει γίνει πλέον περιθώριο.
Το παλιό περιθώριο όπου έλαμπαν κάποτε τα αστέρια, μας λέει ο Νταλούσης έχει αφομοιωθεί από το κλειστοφοβικό μας σύμπαν.
[Πρώτη δημοσίευση στο ηλεκτρονικό Φρέαρ. Δείτε τα περιεχόμενα της έντυπης έκδοσης εδώ.]
