Χρήστο με λεν. Το ′26 γεννηθείς. Στην κατοχή, παιδαρέλι ήμαν. Ο πατέρας μ’ έστελνε στα πρόβατα. Απέναντι στο βουνό. Είχαμε γάλα. Και λάχανα. Δεν πεινάγαμε εμείς, όπως στην Αθήνα.
Το ′43, καλοκαίρι ήταν, ντάλα μεσημέρι. Κάθομαν στον ίσκιο κι ακούω τα σκυλιά να γαβγίζουν. Πετάγομαι απάνω. Βλέπω πεντέξι νοματαίοι να κόβουν στον κατήφορο. Φυσεκλίκια ζωσμένοι. Κοκάλωσα.
Έρχεται ο ένας μπροστά,
– Μη φοβάσαι ρε, με λέει. Έχεις γάλα; Βράσε να φάμε.
Έκατσαν γύρω γύρω. Έφαγαν…
– Θα ξαναπεράσουμε σε δυο μέρες. Να ψήσεις ένα, να φάμε.
Δεν με πείραξαν. Θάρρεψα. Τό’ πα στον πατέρα.
-Αντάρτες είναι, με λέει.
Εγώ από κείνη τη μέρα το σκέφτομαν. Ζήλεψα τα όπλα και τα φυσεκλίκια.
Ήρθαν πάλι. Έφαγαν.
Αυτοί λέω δεν φυλάν πρόβατα όλη μέρα. Κίνησα μαζί τους. Έτσι κι αλλιώς στα βουνά ήμαν. Τώρα θα έχω όπλο και φυσεκλίκια. Και φαΐ, όποτε θέλω.
Σαν πέρασε ένας μήνας, σούρουπο ήταν κι ήμασταν στο Λιανοκλάδι απέναντι, ο καπετάνιος,
– Το βλέπετε κείνο κει το ψηλό σπίτι στο χωριό; Μας ρωτάει.
Και δείχνει κατά τον κάμπο.
– Τό ̓χουν οι Ιταλοί. Έχουν και μια γραφομηχανή. Οι δικοί μας στη Λαμία τη θέλουν. Ποιοι θα πάν το βράδυ;
Πέντε είναι στο σπίτι. Ένας είναι σκοπός.
Μας τήραξε στα μάτια. Δεν το σκέφτηκα πολύ.
– Θα πάω, λέω, μοναχός μου. Δεν θέλω άλλον. Εγώ δεν χαμπαριάζω από φόβο.
Τι είναι η γραφομηχανή δεν ήξερα.
– Να, είναι έτσι κι έτσι, με είπαν. Κουμπιά έχει. Τα χτυπάς και γράφει. Απάνω στο τραπέζι θα είναι.
Το σπίτι το ξέραμε. Μας είχαν πει πώς είναι από μέσα. Το βράδυ δεν είναι κανείς στο γραφείο. Κοιμούνται στ’ απάνω πάτωμα.
Δεν πήρα όπλο.
Ένα μαχαίρι. Καλό.
Σίμωσα. Είδα πού ήταν ο σκοπός. Κάθονταν και κάπνιζε. Ζήλεψα το τσιγάρο. Ιταλικό θα ήταν. Θα είχε πακέτο ολόκληρο απάνω του. Πρώτα θα πάρω το πακέτο, σκέφτηκα. Θα το κρύψω. Μόνος μου θα το καπνίσω. Τσιγάρο ιταλικό.
Πήδηξα τη φράχτη.
Αλαφιάστηκε. Τον βούτηξα απ’ το κεφάλι. Σαν πρόβατο. Δεν πρόκαμε να κάνει τίποτα… Ούτε κιχ. Σωριάστηκε. Ψάχνω στις τσέπες. Παίρνω το πακέτο πρώτα. Και το όπλο.
Η πόρτα ξεκλείδωτη. Μπαίνω. Σκοτάδι. Ανάβω λίγο το τσακμάκι. Πάω στο τραπέζι. Η γραφομηχανή. Έχει κουμπιά απάνω. Τα κουμπιά γυάλιζαν λίγο. Το ρίχνω στο τσουβάλι. Σκαπέτησα.
Μέσα στο τσουβάλι σ’ όλη τη στράτα, σα βροχή στον τσίγκο, να κάνει Τιρ, τιρ, τιρ.
Οι άλλοι με περίμεναν.
Αφήνω το τσουβάλι μπροστά στα πόδια. Χαμογελάει ο καπετάνιος.
– Μπράβο ρε Χρήστο, παλληκάρι είσαι, λέει.
Για το πακέτο με τα τσιγάρα τσιμουδιά. Κόβω λίγο παράμερα. Να καπνίσω. Ιταλικό. Δεν πρόκαμα να ανοίξω το πακέτο. Ακούω φωνές. Γυρνάω.
– Τι είναι αυτό ρε που έφερες; Αυτό είναι ακορντεόν. Τη γραφομηχανή είπαμε..
Εγώ κοκάλωσα.
– Αυτό βρήκα. Πάνω στο τραπέζι. Και κουμπιά έχει. Σάμπως ξέρω από μηχανές κι ακορντεόν;
– Ντιπ, χαΐβάνι είσαι. Άϊ σιχτίρ, λέει. Και το πέταξε παραπέρα.
Δεν έκρινα. Τι να πω; Ντράπηκα.
Πήγα και το πήρα. Το ξέτασα καλά. Πρώτη φορά έβλεπα ακορντεόν. Είχε κι ένα λουρί. Τό ’ριξα στον ώμο. Άνοιξα το πακέτο να κάνω τσιγάρο. Ιταλικό. Ήταν άδειο. Γαμώ την ατυχία μου. Έριξα ένα διάολο στον Ιταλό.
Το ακορντεόν το πήγα σπίτι. Το κρέμασα στον τοίχο.
Το ′50. Πού να βρω δουλειά; Ήμαν χαρακτηρισμένος. Στα πρόβατα δεν ήθελα. Κάθομαν και πάλευα με τ’ ακορντεόν. Ζικζάκ, ζικζάκ. Έμαθα πεντέξι τραγούδια. Μόνος μου.
Ήρθαν και κάτι γύφτοι στο χωριό. Κομπανία, στο πανηγύρι. Πήγα με το ακορντεόν. Με είπαν και πώς να παίζω. Έπαιξα. Έπιανε τ’ αυτί μου.
Καλή δουλειά, λέω. Έτσι αρχίνησα. Έκανα κολεγιά, με δύο γύφτους, πάλι. Γάμοι, πανηγύρια. Τέτοια.
Δεν έχω παράπονο. Τέσσερα παιδιά ανάθρεψα. Με το ακορντεόν.
Τώρα δεν παίζω. Ε, γέρασα. Άλλαξαν και τα πανηγύρια. Ηλεκτρικά. Δε μ’ αρέσουν.
Τα παιδιά μου, όχι, δεν έμαθαν μουσική. Μόνο τ’ αγγόνι μου. Το ένα. Σπούδασε πιάνο. Και στην Αμερική. Πιάνο. Για τα σαλόνια, δηλαδή. Δεν τα ξέρω γώ αυτά.
Όμως έρχεται και με ρωτάει. Με βάζει και παίζω. Και τα γράφει.
Σ’ αυτόν θ’ αφήσω το ακορντεόν. Να μάθει να παίζει. Σάματις θέλω τίποτ’ άλλο…
[Πρώτη δημοσίευση στο ηλεκτρονικό Φρέαρ. Φωτογραφίες: Κώστας Μπαλάφας. Δείτε τα περιεχόμενα της έντυπης έκδοσης εδώ.]
