Ο δοκιμιακός επίλογος, σε δίγλωσση μορφή (Ελληνικά-Αγγλικά), του ιστορικού μυθιστορήματος Ο Αρχίλοχός του, του Γρηγόρη Τεχλεμετζή, που θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης τον Ιούνιο του 2016.
Η έκδοση θα γίνει στην ελληνική γλώσσα.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Το βιβλίο είναι μια προσπάθεια συγκερασμού του θεματολογικά σύγχρονου με το ιστορικό μυθιστόρημα, αξιοποιώντας έμμεσα το συγκριτικό πλεονέκτημα που φέρνει κοντά τις εποχές και ελπίζω να μας κάνει να δούμε πιο οικεία τον αρχαίο κόσμο και τον μεγάλο αυτό καινοτόμο της Αρχαϊκής εποχής, τον ποιητή Αρχίλοχο, που πειραματίστηκε τόσο μορφολογικά, όπως στη χρήση και ανάμειξη των υπαρχόντων μέτρων, όσο και νοηματικά. Ο πρώτος Ευρωπαίος ποιητής που μίλησε άμεσα και απροκάλυπτα για τον καθημερινό άνθρωπο και τον εαυτό του, τα πάθη, τις θελήσεις, τα ελαττώματα, τον μόχθο, τα προβλήματά του, με πρωτόγνωρο ρεαλισμό, χρησιμοποιώντας τις πλούσιες εμπειρίες του και τη διεισδυτική παρατηρητικότητά του, απομακρυσμένος από ευκλεείς επικές πράξεις, μυθικές περιπλανήσεις, κατακρίνοντας συχνά την αριστοκρατική λογική και που τόσο λατρεύτηκε αλλά και πολύ συκοφαντήθηκε από ηθικόφρονες, μεταγενέστερους συγγραφείς(175). Μίλησε με την ψυχή του και μας κατέθεσε την ψυχή του, γι’ αυτό και η ζωντάνια του είναι ανεκτίμητη, κάτι που διαγνώνεται παρόλη την αποσπασματικότητα των σωζόμενων ποιημάτων του.
Τα ελλιπή τεκμήρια για τη ζωή και το έργο του, με οδήγησαν συχνά σε εικασίες και παραδοχές. Τα περισσότερα σωζόμενα βιογραφικά και ορισμένα συγγραφικά στοιχεία είναι αμφισβητούμενα ή σημεία διαμάχης των ειδικών. Πλήθος από θρύλους και διαδόσεις ανά τους αιώνες γέννησε η ζωή και το έργο του, έτσι ώστε συχνά δεν μπορούμε να διακρίνουμε την ιστορική αλήθεια. Το μεγαλύτερο μάλιστα μέρος των δημιουργιών του χάθηκε πίσω από το πέπλο του χρόνου και μόνο μερικοί στίχοι και κάποια σκόρπια θραύσματα σώθηκαν, ίσως βιωματικού χαρακτήρα(176) –και αυτό ως ένα βαθμό αμφισβητείται-, με αποτέλεσμα συχνά να χωρούν περισσότερες από μια διαφορετικές ερμηνείες. Ακόμα όμως και μετά από μια καματερή βιβλιογραφική έρευνα, αισθάνομαι ότι δεν μπορεί κάποιος να αποδώσει πιστά τα γεγονότα. Μα μέσα στη φαντασία μου πλάστηκε η γοητευτική φυσιογνωμία του, όπως νομίζω ότι πρέπει να ήταν, χωρίς φυσικά να αγνοήσω τα ιστορικά και αρχαιολογικά ευρήματα και τις υπάρχουσες αναλύσεις από τους ειδικούς, εκφράζοντας τη γενικότερη αύρα του χαρακτήρα και των έργων του και συχνά επιλέγοντας την ερμηνεία εκείνη που διευκολύνει την πλοκή και δεν εξασθενεί τη «δύναμη» του βιβλίου, ή αναπτύσσοντας, συμπληρώνοντας και συνδυάζοντας κατά το δοκούν, ημιτελείς υπάρχουσες σκηνές και συμβάντα –κάτι που κάνουν ακόμα και οι μελετητές, με άλλη φυσικά οπτική και ζητούμενο-, χειριζόμενος έτσι την ελευθερία του μυθιστορηματογράφου, η οποία όμως επιδιώκω όσο μπορώ να μην αυθαιρετεί. Υπάρχουν μάλιστα περιπτώσεις που συνειδητά «εκτρέπομαι» σε μυθοπλασία, για να εξυπηρετήσω δομικά, θεματολογικά ή αισθητικά το μυθιστόρημα, όμως προσπαθώ να επισημαίνω με παραπομπή τις επεμβάσεις μου αυτές –τουλάχιστον όπου το κρίνω απαραίτητο-, αν και δεν επιθυμώ να αναλάβω το ρόλο του ειδικού επιστήμονα, που φυσικά δεν είμαι. Προσπάθησα έτσι να δώσω συνάμα μια παράπλευρη ανθρώπινη και παράλληλη με τα ιστορικά γεγονότα εικόνα της εποχής. Άλλωστε η πρόθεσή μου είναι να αποδώσω μια γενικότερη αύρα των γεγονότων και των χαρακτήρων και όχι να ακριβολογήσω.
Μέσα από κάποια ακρωτηριασμένα ποιήματα, συχνά διαφαίνεται ένα σπουδαίο δημιούργημα, με εκπληκτικές εικόνες και αμεσότητα, που είναι δύσκολο να παραστήσεις το τελικό συγκροτημένο συνεχές νόημα και κάποιες φορές φτάνει σε σημείο να μη μπορεί να αποτελέσει ποίημα με τη στενή έννοια. Εκεί ελπίζω να φανούν χρήσιμες οι πινελιές της πεζογραφίας, σαφώς συμπληρωματικές ή επεκτάσεις αυτού.
Πρέπει να ληφθεί επίσης υπ’ όψη, ότι ο 7ος αιώνας π.χ., που έζησε ο ποιητής, ήταν μια μεταβατική περίοδος, αναταράξεων, αποικισμών, κοινωνικών μετασχηματισμών, καθώς άλλα ξεκινούσαν και άλλα χάνονταν.
Όλη αυτή η τεχνική με οδήγησε στην επινόηση κάποιων φανταστικών προσώπων, όπως ο ετεροθαλής αδερφός του Κόκκαλος, ο δάσκαλος Μένιππος, ο ελλανοδίκης Αρίσταρχος και άλλα, και στην απόδοση συμπεριφορών και πράξεων σε αναφερόμενα πρόσωπα που ελάχιστα στοιχεία έχουμε γι’ αυτά, όπως ο μάντης Βατουσιάδης ή ο Ερξίας. Άλλωστε η σημασιολογική ετυμολογία πολλών ονομάτων τα καθιστά ύποπτα. Έτσι ίσως αποτελούν ποιητικά προσωπεία, παρατσούκλια αληθινών προσώπων ή πλαστά ονόματα που αναφέρονται συγκαλυμμένα σε υπαρκτά πρόσωπα.
Τα κεφάλαια που αφορούν την παιδική και εφηβική ζωή του ποιητή είναι προϊόντα μυθοπλασίας, μια και σχεδόν τίποτα δεν γνωρίζουμε γι’ αυτή -εκτός από ένα μυθογενές περιστατικό με τις Μούσες-, αλλά θεωρείται βέβαιο ότι με κάποιο τρόπο διδάχτηκε Όμηρο -με βάση τις επιρροές στο έργο του και τα δρώμενα στην Αρχαία Ελλάδα.
Έτσι οδηγήθηκα στην επινόηση του δάσκαλου Μένιππου, αυθαιρετώντας, μια και πολλά ίσως τα είχε διδαχθεί από την προφορική παράδοση. Βέβαια είναι γνωστό ότι αρχίζει η γραφή να εξαπλώνεται και πληθαίνουν τα αγγεία που παρουσιάζουν δείγματά της και αναφέρονται μόνο αποσπασματικά κάποιοι δάσκαλοι, χωρίς την οργάνωση της Κλασικής εποχής. Στο σημείο αυτό δανειστικά και κάποια επιστημονικά στοιχεία μεταγενέστερα, που είναι αμφίβολο αν αληθεύουν για την περίοδο που πραγματεύομαι, προσπαθώντας να διατηρήσω το μέτρο και την προσαρμογή.
Συνοψίζοντας μπορώ να πω, ότι κάπως έτσι πιστεύω και φαντάζομαι, με βάση τα σωζόμενα τεκμήρια, ότι θα πρέπει να ήταν η ζωή του μεγάλου αυτού ποιητή.
Για οποιαδήποτε λάθη, παραλείψεις ή ατοπήματα η ευθύνη βαραίνει εξ ολοκλήρου τον γράφοντα.
Αλλά ας αφήσουμε το μυθιστόρημα να μιλήσει μόνο του.
***
The essay epilogue, in bilingual version (Greek-English), the historical novel His Archilochus, by Gregory Techlemetzi, that is going to be released by Gavrielides publications in June 2016.
The publication is going to be in Greece.
EPILOGUE
The book is an attempt to reconcile – by its topic – contemporary with the historic novel, utilizing indirectly the comparative advantage brings together seasons and i hope it can make us see the ancient world and this great innovative man of the Archaic era, poet Archilochus, who experimented both morphologically, using and mixing for example the existing measures, and conceptually, in a way more familiar. The first European poet who directly and openly spoke about the everyday man and himself, his passions, wills, disadvantages, toil, problems, with unprecedented realism, using his abundant experiences and pervasive observation, faraway from glorified epic deeds, mythical wanderings, often criticizing the aristocratic sense so adored and at the same time slandered by subsequent authors who believed in morality (175). He spoke with his soul and gave his soul, that is why his vividness is priceless, which is diagnosed despite the fragmentation of his surviving poems.
The lack of evidence for his life and work, often led me to conjectures and assumptions. Most existing biographies and some literary facts are disputed or points of conflict among experts. His life and work gave birth to lots of legends and rumors over the centuries, so it is often difficult to detect the historical truth. The biggest part of his creations was lost behind the veil of time and only a few verses and some scattered fragments were saved, perhaps of experiential nature (176) – and this is being questioned to some extent -, giving more than one different interpretations as a result. Even after painful literature research, I feel that no one can ascribe the facts faithfully. But using my imagination i made up his charming character, as I think it must have been, without of course ignoring the historical and archaeological findings and current analyzes by experts, expressing the overall aura of his character and his work and often choosing the interpretation that facilitates the plot and does not weaken the “strength” of the book, or developing, complementing and combining, at my opinion, unfinished existing scenes and events – something done even by scholars of course with other vision and goal – manipulating the freedom of the writer, which however, I intend not to act arbitrarily. There are even cases when i am consciously “digressed” in fiction, to serve structurally, thematically or aesthetically the novel, but I try to point out these interventions with reference – at least where i think it is necessary -, although I do not wish to take on the role of the special scientist, that of course I am not. I tried, in that way, to give human image at the same time collateral and parallel with the historical facts of that era. Moreover my intention is to give a general aura of events and characters and not strictly speaking.
Through some fragmented poems, we often see a great creation with amazing images and immediacy, which is difficult to represent the final coherent continuous sense and sometimes reaches a point where it can not be characterized as a poem in the strict sense. At that point I hope to be useful to the accents of prose, clearly complementary or extensions thereof.
We should also take into account that the 7th century BC, when the poet lived was a transitional period of turbulences, colonizations, social transformations, when other things started and others got lost.
All this technique led me to the invention of some fantasy characters like his half brother Kokkalos, the teacher Menippos the Hellanodike Aristarchus and others, and the attribution of behaviors and actions in persons mentioned and for which we have little information, as the seer Vatousiadis or Erxias. Besides the semantic etymology of many names makes them suspect. So perhaps they may be poetic masks, nicknames of real people or fictitious names mentioned covertly in real people.
The chapters on childhood and adolescent life of the poet is fiction products, since almost nothing is known about this – apart from a mythical incident with the Muses – , but it is certain that somehow he was taught Homer – based on the influences in his work and the events in Ancient Greece.
So I was led to the invention of teacher Menippos, acting arbitrarily, as perhaps he learned lots of them by oral tradition. Certainly it is known that the writing starts being spread and vessels presenting samples are being multiplied and are mentioned only fragmentary some teachers, without the organization of the Classical era. At this point, i was borrowed some subsequent scientific evidence, that it is doubtful whether true for the period dealing, trying to keep the meter and the adaptation.
In summary I can say that i believe and i imagine the life of this great poet being like that, given the available evidence.
For any errors, omissions, or improprieties the responsibility lies entirely with the author.
But let the novel speak by itself.
Translated by S. Manolakou
(DeskNET Translations Center)
[Πρώτη δημοσίευση στο ηλεκτρονικό Φρέαρ. Φωτογραφία: Gabriel Pacheco.]
