«Χτύπα σαν άντρας». Αν και πολλά έχουν ειπωθεί, παρακάτω κάποιες σύντομες, ψυχολογικής ανάλυσης, παρατηρήσεις.
Η ψυχολογία ορίζει ως ματσισμό (αντριλίκι) την κοινωνική κατασκευή που θέλει τον άντρα επιβλητικό, γενναίο κι επιθετικό, υπερσεξουαλικό, και να μην εκφράζει τα συναισθήματά του. Kατασκευή, με αυστηρές ιεραρχικές δομές, που θεωρεί τις γυναίκες υποδεέστερες και με την ανάγκη της προστασίας-εξουσίας του. Ο μάτσο άντρας θα «χτυπήσει τη γροθιά στο τραπέζι» και δε θα διστάσει να «πλακωθεί στο ξύλο» (γιατί δεν είναι «γυναικούλα», κι άρα –κατά τα σχετικά, αρνητικά θηλυκά στερεότυπα– αδύναμος), θα καυχηθεί πως «πήρε τη μισή Αθήνα» (γιατί έτσι τεκμαίρεται η σεξουαλική του ορθοδοξία), κι αν χρειαστεί, θα «ρίξει και καμία στη γυναίκα» (η ενδοοικογενειακή βία βαθιά συνυφασμένη με την πατριαρχική κουλτούρα).
Ο λόγος που χρησιμοποιήθηκε η συγκεκριμένη φράση στη διαφήμιση, είναι, νομίζω, διότι δυστυχώς απηχεί σχετικές απόψεις που φαίνεται να επιβιώνουν στην ελληνική κοινωνία. Ο ματσισμός στη χώρα μας καλά κρατεί. (Σε μια πιο ελαφριά μορφή, περιλαμβάνει την εικόνα του άνδρα ως ιπποτικού, γενναίου, αρχιπρομηθευτή-προστάτη της οικογένειας˙ σε κάθε περίπτωση τα στερεότυπα περί φύλων είναι διακριτά και συγκεκριμένα.)
Το πρόβλημα με τέτοιες κατασκευές είναι τεράστιο. Επιγραμματικά, κάποιες εκφάνσεις του: ο κανονιστικός χαρακτήρας τους (με ό,τι συνεπάγεται, από γελοιοποίηση ή/και επιθετική συμπεριφορά στα άτομα που δεν ανταποκρίνονται στα σχετικά πρότυπα, περιορισμό ή/και αποκλεισμό τους από κοινωνικές ομάδες/επαγγέλματα, κατάθλιψη, αυτοκτονίες κ.ο.κ.)˙η ενδοοικογενειακή (κι όχι μόνο) βία˙ η ομοφοβία ή, στην καλύτερη περίπτωση, η μη απόλυτη κατοχύρωση (νομικά, ηθικά, κοινωνικά) της ομοφυλοφιλίας και των διεμφυλικών (και τόσο γενναίων) συνανθρώπων μας˙ η απόρριψη, εν γένει, της διαφορετικότητας.
Έτσι, ο ρομαντικά περιτυλιγμένος (και τόσο ανόητα κι επίμονα περιφερόμενος) σεξιστικός-μάτσο λόγος της Άντζελας (του Λαζόπουλου, της ελληνικής τηλεόρασης και ποπ κουλτούρας γενικά, των Ελλήνων πολιτικών κ.ο.κ.) είναι (κυριολεκτικά) τραγικός. Αλλά όπως είπε και η Λαίδη, «τί μας ενδιαφέρουν οι μειονότητες, εμείς έχουμε μόνο πλεονεκτήματα…».
Guernsey, 27 Απρίλη 2016
[Πρώτη δημοσίευση στο ηλεκτρονικό Φρέαρ.]
