Αυτοκρατορία/Empire
Milo Rau –International Institute of Political Murder
Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου 2017
Συνεχίζοντας την ψηλάφηση της Ιστορίας ο Μilo Rau έστησε ένα documentary theatre για το νέο είδος ανθρώπου, τον homo migrans, τον άνθρωπο μετανάστη. Με το έργο του αυτό κλείνει η τριλογία του για την Ευρώπη (The Civil Wars, The Dark Ages). Βασισμένος στο αυτοβιογραφικό στοιχείο ζήτησε από τέσσερις ηθοποιούς να αφηγηθούν τις οικογενειακές τους ιστορίες μετανάστευσης, εκεί, στην κουζίνα ενός σπιτιού της συριακής πόλης Al-Qamishli, κοντά στα σύνορα με Τουρκία και Ιράκ. Η Μάγια Μόργκενστερν (ρουμανοεβραϊκής καταγωγής), ο Ακύλλας Καραζήσης (με καταγωγή από την Οδησσό), ο Ράμο Άλι (Κούρδος πρόσφυγας) και ο Ράμι Χαλάφ (Σύρος πρόσφυγας) εκτοπίζονται στη δυτική Ευρώπη σε διαφορετικές χρονικές στιγμές και μιλούν για τις απώλειες, το πένθος, τις βόμβες, τα βασανιστήρια, τους αγνοούμενους νεκρούς. Ο σκηνοθέτης τολμά να φέρει στο προσκήνιο την οικογενειακή ιστορία όχι για να αναζητήσει την ιστορική αλήθεια αλλά για να τονίσει τη σημασία του ανθρώπου. Η προβολή των προσώπων των ηθοποιών σε τεράστια οθόνη, η αδυναμία να αποσιωπηθεί ακόμα και η σύσπαση της ρυτίδας του προσώπου που ήταν παρόν εκεί όπου γράφεται η Ιστορία και η απουσία υποκριτικής γιγαντώνουν τη σημασία της μνήμης και δίνουν φωνή σε εκείνους που παρασύρθηκαν στην κοίτη των γεγονότων.
Και όλα βυθίζονταν μέσα στη μουσική της Ελένης Καραΐνδρου, που μετασχηματιζόταν σε σκηνικό. «Έκοβες» τη μουσική για να βρεις τη θέση σου στο θέαμα.
Φωτογραφία: © Marc Stephan
Δείτε την παράσταση στο vimeo (με γερμανικούς υπότιτλους).
Την επομένη, ολοκληρώσαμε την πρώτη μας μαθητική παράσταση θεάτρου τεκμηρίωσης.
Όλα θα πάνε καλά (1) Το τέλος του Λουδοβίκου
Joël Pommerat
Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών
«Η παρουσία των πραγμάτων και όχι των συμβόλων τους» είναι η πεποίθηση του δημιουργού της παράστασης αυτής. Le théâtre à l’évidence. Κι αυτό δεν μπορεί να συμβεί ερήμην του θεατή. Εκείνος, από την πλατεία, βρίσκεται τώρα μέσα σε αυτό που διαδραματίζεται, ενώ έξω ακούγονται εκρήξεις, πυροβολισμοί και οι ιαχές του πλήθους που διαμαρτύρεται. Οι ηθοποιοί-μέλη των (Εθνο)συνελεύσεων κατεβαίνουν στην πλατεία και γίνονται Πεδινοί και Ορεινοί. Στην παράσταση για τη Γαλλική Επανάσταση ήταν όλοι εκεί: η Τρίτη Τάξη, εκπρόσωποι από τις συνελεύσεις στις γειτονιές, βουλευτές, ο βασιλιάς και οι σύμβουλοί του, οι «αβράκωτοι», ακραίοι και μετριοπαθείς, ιδεολόγοι και ιδιοτελείς, υπέρμαχοι και εχθροί σε μια συνέλευση σε κλίμα εμφυλίου, που διαρκεί καιρό και στην οποία είμαστε όλοι παρόντες. Λείπουν οι πρωταγωνιστές που αναφέρονται στις επίσημες ιστορικές αφηγήσεις. «Είναι περισσότερο μια παράσταση για την πολιτική, παρά ένα πολιτικό έργο», επισημαίνει ο Pommerat. Ένας θυελλώδης διάλογος για τη δημοκρατία, το πρώτο Σύνταγμα, τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και την ανθρώπινη φύση μέσα σε λιτά σκηνικά και μεγάλη δόση αληθοφάνειας και συνενοχής μεταξύ συντελεστών και κοινού.
Φωτογραφία: © Elisabeth Carecchio
Δείτε το έντυπο της παράστασης και απόσπασμα.
887
Robert Lepage/Ex Machina
Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών
Σε μια παράσταση, εξ ολοκλήρου δημιούργημα του Robert Lepage, ο δημιουργός επιστρέφει στις προσωπικές του μνήμες. «Η μόνη μας πατρίδα είναι η παιδική μας ηλικία», έγραψε ο R. Barthes. Μέσα από την ιστορία του Καναδά από τη δεκαετία του ’60 και την οικογενειακή ιστορία πήρε σχήμα το προσωπικό «γλυπτό» του Lepage, η ενασχόλησή του με το θέατρο, η διαμόρφωση της αισθητικής του, οι ανταλλαγές με άλλους πολιτισμούς, η συνεχής αλλαγή ως φορέας της Ιστορίας. Τα αντικείμενα άλλαζαν διαστάσεις ανάλογα με την ηλικία από την οποία θα ανασύρει από τη μνήμη του και τον αντίκτυπο στη ζωή του. Ένα «πολυμορφικό περιστρεφόμενο κουκλόσπιτο, ομοίωμα της πολυκατοικίας στην οποία μεγάλωσε o Λεπάζ, στον αριθμό 887 της Murray Avenue του Κεμπέκ» περιέχει το σύμπαν του και τις επιλογές του, επίσης σε διαφορετικά μεγέθη.
Παρ’ ότι προσωπικός ο χαρακτήρας του δημιουργήματος (auto-fiction), μας αφορούσε όλους η νοσταλγία, η διαδρομή του προσώπου μέσα στην Ιστορία, οι επιλογές του που αποτελούσαν παρεμβάσεις και τομές σε μία -ίσως- προδιαγεγραμμένη πορεία. Η παράσταση κορυφώνεται με την εξαιρετική ερμηνεία του συγκλονιστικού ποιήματος της Michèle Lalonde Speak white για τη γλωσσική καταπίεση των γαλλόφωνων του Καναδά. «Speak white/c’est une langue riche/pour acheter/mais pour se vendre/mais pour se vendre à perte d’âme/mais pour se vendre.»
Φωτογραφία: © Érick-Labbé
Δείτε το trailer.
Proof
Σκην. Δημήτρη Μυλωνά
Από Μηχανής Θέατρο
Στο έργο ο συγγραφέας πραγματεύεται κυρίως τις ανθρώπινες σχέσεις όπως διαμορφώνονται μέσα από την αγωνία της πρωταγωνίστριας Κάθριν αν μαζί με τη μαθηματική ευφυΐα του πατέρα της έχει κληρονομήσει και την ψυχική του διαταραχή, αλλά και μέσα από τις προδοσίες και τις ακυρωμένες προσδοκίες των σχέσεων. Κληρονομικότητα, λογική απόδειξη, πρώτοι αριθμοί, ο αριθμός 1729, παραγωγική ηλικία των Μαθηματικών, η Sophie Germain και η συμβολή της στα Μαθηματικά είναι κάποια από τα θέματα.
Η σκηνοθεσία ανέδειξε με εύγλωττο τρόπο τις «ακροβασίες» ενώ ταυτόχρονα κράτησε τις ισορροπίες ανάμεσα στα έντονα συναισθήματα και τις λογικές αποδείξεις. Οι ανατροπές και οι αναδρομές, οργανικά ενταγμένες στην παράσταση, δημιουργούσαν την έκπληξη χωρίς να ξενίζουν τους θεατές. Κερδίζει ακόμα και μια ομάδα δύσκολων θεατών: τους εφήβους.
Φωτογραφία: © Πάτροκλος Σκαφίδας
[Όπως κάθε χρόνο, από τα Χριστούγεννα μέχρι και το τέλος των γιορτών δημοσιεύουμε τις λίστες των συνεργατών μας για τα δικά τους αγαπημένα από τη χρονιά που φεύγει: καταγράφονται βιβλία, μουσικές, ταινίες, παραστάσεις, ό,τι μας άρεσε απ’ το έτος που πέρασε. Δεν πρόκειται για λίστες με “τα καλύτερα του 2017” –τα πνευματικά γεγονότα δεν μπορεί να κατατάσσονται με τέτοιο τρόπο–, αλλά γι’ αυτά που κατά την υποκειμενική κρίση των γραφόντων αξίζει ίσως να προσεχτούν περισσότερο.]
Δείτε τα περιεχόμενα της έντυπης έκδοσης εδώ.
