frear

Χένρυ Τζάκσον Βαν Ντάικ – «Ποιήματα για τον Χρόνο»

απόδοση στα ελληνικά, επιλογή, σημειώσεις:  Μαργαρίτα Παπαγεωργίου

Για το ηλιακό ρολόι της Κατρίνα

Οι ώρες πετούν,
τα λουλούδια ξεψυχούν˙
νέες μέρες,
νέες ιδέες˙
περνούν!
Η αγάπη μένει.

***

Ο χρόνος είναι
πολύ αργός  γι’ αυτούς  που περιμένουν,
πολύ γρήγορος  γι’ αυτούς  που φοβούνται,
πολύ μακρύς  γι’ αυτούς που θρηνούν,
πολύ σύντομος  γι’  αυτούς  που ευτυχούν,
μα γι’  αυτούς  που αγαπούν,
χρόνος  δεν είναι.

(Αυτό είναι το αρχικό ποίημα που έγραψε ο Χένρυ Βαν Ντάικ στη ποιητική του συλλογή «Μουσική και άλλα ποιήματα», 1904.  Σε μετέπειτα παραλλαγή βρίσκουμε στον τελευταίο στίχο στη θέση του “not” τη λέξη “Eternity”, δηλαδή αντί του στίχου «χρόνος δεν είναι»,  γράφει τον στίχο «χρόνος είναι η αιωνιότητα» )

__________

Απόηχοι από την Ελληνική Μυθολογία

Ι. Αστερόφως

Με δυο μάτια, αστέρι μου, αγάπη μου, λαμπερά,
μ’ αυτά κοιτάς  τα  αστέρια εκεί ψηλά˙
Α, άραγε μήπως δεν είμαι ο ουρανός  εγώ
που με μυριάδες μάτια εσένα σε κοιτώ .

–   Πλάτωνας   –

***

ΙΙ. Ροδόφυλλο

Για λίγο μόνο το ρόδο διαρκεί,
και το αγκάθι σύντομα μετά.
Για μια ώρα  πρωινά υγρά,
κι ύστερα η λάμψη αναχωρεί.
Αχ, ο έρωτας  γεννιέται σ’ ομορφιά,
για λίγο μόνο όσο το ρόδο διαρκεί!

–    Άγνωστος   –

***

ΙΙΙ. Αυγερινός-Αποσπερίτης

Ω άστρο της αυγής, σε χαιρετώ!
Αγάπη μου, να φύγω  πρέπει τώρα ˙
Τις ώρες της ημέρας αργά μετρώ,
Και με το δειλινό σ’ εκείνη θα στραφώ,
Ω καλώς ήρθες, άστρο απ ‘ την εσπέρα!

-Μελέαγρος-

***

IV. Εποχές

Γλυκά το καλοκαίρι, ποτήρια  παγωμένα
Δροσίζουν γυαλίζοντας χείλη διψασμένα,
Γλυκά σε ναυτικούς  από  χειμώνα κλεισμένοι
Η άνοιξη έρχεται με γιρλάντες στολισμένη,
Μα ακόμα πιο γλυκιά η ώρα των κρυμμένων
Κάτω από μανδύα ζευγαριού ερωτευμένων
Που ζουν χαμένοι αυτοί σε μια εποχή χρυσή,
Καθώς με λόγια αγάπης μιλούν κι οι δυο μαζί.

-Ασκληπιάδης

***

Ο Χένρυ Τζάκσον Βαν Ντάικ – Henry Jackson van Dyke  (10 Νοεμβρίου 1852 – 10 Απριλίου 1933) ήταν Αμερικάνος  συγγραφέας, εκπαιδευτικός, πολιτικός και κληρικός. Γεννήθηκε στην Πενσυλβάνια της Αμερικής (Germantown). Σπούδασε στα Princeton Universtity 1873, Princeton Theological Seminary 1877, University of Berlin 1879. Στα 1879 κατέλαβε τη θέση του πάστορα στη διάσημη πρεσβυτεριανή εκκλησία της Νέας Υόρκης,  Brick Presbyterian Church. Τα θέματα των κηρυγμάτων του καταγράφησαν αργότερα  (1884-1889) σε βιβλία όπως  «Η φωνή του Θεού» “The Voice of God”, «Η πραγματικότητα της Θρησκείας – “The Reality of Religion”, «Η ιστορία των Ψαλμών»  “The Story of the Psalms”. Έγραψε αρκετές συλλογές διηγημάτων και ποιημάτων που είχαν μεγάλη απήχηση στην Αμερική.

Διετέλεσε καθηγητής της Αγγλικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Princeton (1899-1923) και λέκτορας στο Universtiy of Paris (1908-1909). To 1913 κατέλαβε τη θέση του Αμερικάνου Πρόξενου στην Ολλανδία και Λουξεμβούργο. Όταν ξέσπασε ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος υποδεχόταν το κύμα μεταναστών   Αμερικάνων από Ευρώπη.  Παραιτήθηκε από τη θέση του το 1916 κι επέστρεψε στην Αμερική. Κατετάγη στις εφεδρικές δυνάμεις του Ναυτικού των ΗΠΑ όπου υπηρέτησε ως Πλωτάρχης  (Lieutenant -Commander). Παράλληλα συνέχισε να διδάσκει στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον και μέχρι το θάνατό του παρέμεινε ενεργός στη δημόσια ζωή. Εκλέχτηκε μέλος της Αμερικάνικης Ακαδημίας Γραμμάτων και Τεχνών κι έλαβε πολλές τιμές.

Παντρεύτηκε την Έλεν Ράιντ (1881) κι έκαναν εννιά παιδιά. Πέθανε τον Απρίλιο του 1933.

Ο Βαν Ντάικ πίστευε ότι η Τέχνη έχει κοινωνικό ρόλο˙  σκοπός της είναι να υπηρετεί τον άνθρωπο και να προσπαθεί να τον κάνει καλύτερο κι ευτεχέστερο. Ήταν φίλος της Έλεν Κέλλερ η οποία σημείωσε:  «Ο Δρ Βαν Ντάικ είναι ο φίλος που θα ήθελες να έχεις όταν αντιμετωπίζεις ένα δύσκολο πρόβλημα. Θα τρέξει, μέρες και νύχτες, είτε αφορά κάποιον άλλον είτε  για κάποιον σκοπό. «Δεν είμαι αισιόδοξος», λέει ο Δρ Βαν Ντάικ, «υπάρχει τόσο κακό στον κόσμο όπως και μέσα μου. Μα ούτε είμαι πεσιμιστής˙ υπάρχει τόσο καλό στον κόσμο όπως και στο Θεό. Οπότε,  είμαι απλά ένας βελτιόδοξος, που πιστεύω ότι Εκείνος επιθυμεί να κάνει τον κόσμο καλύτερο, και που προσπαθώ να βάλω κι εγώ το λιθαράκι μου για να βοηθήσω , και που εύχομαι να ήταν περισσότερο».

Διάσημο ποίημα του Βαν Ντάικ  έμεινε το «Χρόνος είναι» από την ποιητική του συλλογή  «Μουσική και άλλα ποιήματα» 1904 , γνωστό και ως «Για το ηλιακό ρολόι της Κατρίνα» γιατί προοριζόταν σαν επιγραφή στο ηλιακό ρολόι στον κήπο των φίλων του Σπένσερ και Κατρίνα Τρασκ. Το 1969 ενέπνευσε τον τίτλο του ομώνυμου δίσκου του συγκροτήματος « It’s a Beautiful Day». Διαβάστηκε στην κηδεία της πριγκίπισσας της Ουαλίας, Νταιάνα, το 1997, όπως και στην επικήδεια τελετή για τα θύματα της τρομοκρατικής επίθεσης της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001, που τελέστηκε στην Grosvenor Square, στο Λονδίνο.

[Πρώτη δημοσίευση στο ηλεκτρονικό Φρέαρ.]

Σε λίγο καιρό κοντά σας με νέο ηλεκτρονικό τεύχος στο mag.frear.gr

Mag.frear.gr – Τα ηλεκτρονικά μας τεύχη